Wat is N-Acetyl Cysteïne?

N-acetyl cysteine (NAC) is a synthetic form of cysteine, a semi-essential amino acid. When ingested, NAC breaks down into cysteine, which is metabolized into glutathione, a vital antioxidant that supports the immune system and detoxification, as well as tissue building and repair.

Although NAC is associated with a range of health benefits, such as better mental health, protection against certain viruses, and relief of respiratory symptoms, many of these claims are not approved by the Food and Drug Administration (FDA). NAC has been approved by the FDA for the treatment of acetaminophen (Tylenol) poisoning.

It is widely used to treat respiratory conditions like chronic bronchitis or chronic obstructive pulmonary disease (COPD) due to its ability to help break down and dilute mucus in the airways, making it easier to cough out. Moreover, NAC has been linked to improving symptoms of schizophrenia, substance use disorders, and obsessive-compulsive disorders, among other mental health conditions.

Wat is een NAC (N-Acetyl Cysteïne) supplement?

N-acetyl cysteïne (NAC) is een synthetische vorm van cysteïne, een semi-essentieel aminozuur. Bij inname breekt NAC af tot cysteïne, dat gemetaboliseerd wordt tot glutathion. Glutathion is een vitale antioxidant voor een goede werking van het immuunsysteem en ontgifting, en ook voor weefselopbouw en -herstel.

Er zijn verschillende gezondheidsclaims rond het NAC supplement, met voordelen die variëren van een betere geestelijke gezondheid, bescherming tegen bepaalde virussen en verlichting van ademhalingssymptomen – maar veel van deze claims zijn niet goedgekeurd door de Food and Drug Administration (FDA).

Lees verder voor meer informatie over NAC, waaronder de mogelijke gezondheidsvoordelen, welke toepassingen door de FDA zijn goedgekeurd en mogelijke bijwerkingen.

Gezondheidsvoordelen van NAC

“Veel acute en chronische gezondheidsaandoeningen, waaronder veroudering [gerelateerde problemen], diabetes en hartziekten worden in verband gebracht met lage glutathionspiegels. Daarom wordt glutathionsuppletie vaak aanbevolen om ziekten te voorkomen of te behandelen,” legt Kelly Johnson-Arbor, M.D., medisch toxicoloog en co-medisch directeur bij het National Capital Poison Center in Washington, DC, uit. “Omdat oraal glutathion niet goed door het menselijk lichaam wordt opgenomen, wordt zijn precursor-NAC vaak gebruikt om hogere glutathionspiegels te bereiken.”

Hoewel NAC in verband wordt gebracht met een reeks gezondheidsvoordelen, ontbreekt voor veel van deze claims voldoende bewijs van op mensen gebaseerd onderzoek. Het supplement heeft echter goedkeuring van de FDA gekregen voor de behandeling van acetaminophen (Tylenol) vergiftiging.

FDA goedgekeurd voor Acetaminophen vergiftiging

NAC is een veel gebruikt – en door de FDA goedgekeurd – geneesmiddel voor de behandeling van acetaminophen vergiftiging. In grote hoeveelheden ingenomen kan acetaminophen schade aan de lever veroorzaken. Bij orale of intraveneuze toediening kan NAC de omvang van deze schade verminderen – maar het kan de reeds aangerichte schade niet ongedaan maken.

Aangenomen wordt dat NAC werkt door het verhogen van het glutathiongehalte, dat functioneert als een krachtige ontgifter in de lever. Het glutathion helpt dan bij het inactiveren van N-acetyl-p-benzoquinone imine (NAPQI), een giftig bijproduct van acetaminophen. Snelle toediening is echter cruciaal. Onderzoek toont aan dat NAC het meest effectief is als het binnen acht uur na inname van acetaminofen wordt toegediend.

Kan symptomen van ademhalingsziekten helpen verlichten

Er zijn aanwijzingen dat NAC een effectieve behandeling kan zijn voor bepaalde aandoeningen van de luchtwegen, zoals chronische bronchitis of chronische obstructieve longziekte (COPD).

Veel van deze luchtwegaandoeningen worden gekenmerkt door overmatige slijmproductie en ontsteking. Hoewel het lichaam slijm produceert om zich te beschermen tegen verontreinigingen in de lucht, kan te veel ervan een goede ademhaling belemmeren en de longfunctie verminderen.

Van NAC wordt gedacht dat het helpt slijmafscheidingen in de luchtwegen op te splitsen en te verdunnen, waardoor het gemakkelijker wordt de luchtwegen uit te drijven en vrij te maken door hoesten.

Kan helpen bepaalde geestelijke gezondheidstoestanden te verbeteren

Er is voorlopig bewijs dat NAC kan helpen bepaalde psychische aandoeningen te verbeteren.

Zo bleek uit een kleine studie uit 2018 dat NAC de symptomen van schizofrenie verbeterde bij gebruik naast antipsychotische medicatie. Het supplement werd in verband gebracht met een verbetering van negatieve symptomen, waaronder emotionele expressie , denk- en spraakproductiviteit en motivatie, evenals een betere aandachtsspanne[1].

Het bewijs ondersteunt ook NAC voor de behandeling van andere psychische aandoeningen, zoals stoornissen in middelengebruik, obsessieve compulsieve stoornis (OCD) en stemmingsstoornissen. Er is echter meer onderzoek nodig om de effectiviteit van NAC bij deze aandoeningen vast te stellen.

Kan de gezondheid van de hersenen verbeteren

Sommige onderzoeken suggereren dat NAC de gezondheid van de hersenen kan verbeteren en de symptomen van sommige neurodegeneratieve ziekten, waaronder Alzheimer en Parkinson, kan helpen verminderen. Het kan ook neuropathische pijn, veroorzaakt door schade aan het centrale zenuwstelsel, helpen verlichten.

Er is meer onderzoek nodig om de effecten van NAC op de gezondheid van de hersenen te bevestigen. Toch kan het vermogen van het supplement om het glutathiongehalte te verhogen en te helpen beschermen tegen oxidatieve stress – een verstoring van het evenwicht tussen de productie van vrije radicalen en antioxidante afweer die celschade kan veroorzaken – bijdragen aan de neuroprotectieve effecten.

Kan helpen bij de behandeling van bepaalde virusinfecties

“De potentiële activiteit van NAC tegen SARS-CoV-2 wordt nog onderzocht in klinische studies. Er zijn echter klinische studies die het gebruik ervan ondersteunen om de ernst, duur en frequentie van griep, gewone verkoudheid, terugkerende bronchitis en terugkerende longontsteking te verminderen,” zegt Jia-Yia Liu, M.D., een specialist op het gebied van infectieziekten en bedenker van NACPRO+, een supplement dat vooral gebaseerd is op de eigenschappen van NAC.

Onderzoek suggereert dat NAC werkt tegen virusinfecties door het immuunsysteem te stimuleren, ontstekingen te verminderen en de replicatie van virussen te voorkomen. Hoewel verder onderzoek nodig is om deze effecten te bevestigen, kunnen NAC-supplementen enige voordelen bieden voor mensen die worstelen met virale infecties.

Bijwerkingen van NAC

Hoewel NAC over het algemeen als veilig wordt beschouwd, kunnen bijwerkingen optreden.

Mogelijke bijwerkingen van NAC zijn:

  • Maagdarm (GI) symptomen, zoals misselijkheid, braken of diarree
  • Lage bloeddruk
  • Anafylactische reacties, zoals uitslag, zwelling, benauwdheid of moeite met ademhalen
  • Verhoogde hartslag
  • Duizeligheid of licht in het hoofd

In de meeste gevallen zijn de bijwerkingen van NAC mild. Het supplement is echter niet voor iedereen geschikt. Mensen met bepaalde medische aandoeningen moeten het gebruik van NAC vermijden.

Neem geen NAC als je een bloedingsstoornis hebt, weet dat je allergisch bent voor NAC of lijdt aan cystinurie (een zeldzame niersteenaandoening). NAC kan in hoge doses ook mogelijk je homocysteïnegehalte verhogen, een aminozuur dat in verband wordt gebracht met hartziekten, legt Dr. Liu uit.

Hoewel NAC met en zonder recept verkrijgbaar is, zijn onze deskundigen het erover eens dat iedereen die een NAC-supplement overweegt eerst met zijn arts moet overleggen.

“Vertel je arts over alle medicijnen die je gebruikt, inclusief medicijnen op recept en vrij verkrijgbare producten, inclusief voedingssupplementen. Je arts kan je lijst van medicijnen zorgvuldig controleren om er zeker van te zijn dat je geen risico loopt op interacties tussen medicijnen, en je medicijnenregime evalueren op mogelijke bijwerkingen,” zegt Dr. Johnson-Arbor.

Bovendien, omdat de FDA de veiligheid en effectiviteit van supplementen niet reguleert, is het belangrijk je onderzoek te doen en een merk te kiezen dat kwaliteitsingrediënten bevat. Een manier om dit te doen is te kiezen voor een merk dat geverifieerd is via het onafhankelijke, non-profit US Pharmacopoeial (USP) Convention Dietary Supplement Verification Program, wat aangeeft dat het door jou gekozen supplement door derden op kwaliteit is getest.

Over het geheel genomen kan NAC een reeks gezondheidsvoordelen bieden – maar het is belangrijk om met je arts te praten voordat je NAC aan je routine toevoegt, om er zeker van te zijn dat de mogelijke voordelen opwegen tegen de risico’s.

Veelgestelde vragen:

Wat is N-Acetyl Cysteïne (NAC)?

N-Acetyl Cysteïne (NAC) is een supplement dat vaak wordt gebruikt vanwege zijn vermogen om de hoeveelheid glutathion in het lichaam te verhogen, een belangrijke antioxidant.

Waar wordt NAC voor gebruikt?

NAC wordt vaak gebruikt voor de behandeling van verschillende aandoeningen, waaronder leverziekten, longaandoeningen en psychiatrische aandoeningen zoals obsessief-compulsieve stoornis (OCD) en depressie.

Zijn er bijwerkingen geassocieerd met NAC?

Over het algemeen wordt NAC als veilig beschouwd en zijn er weinig bijwerkingen geassocieerd met het gebruik ervan. Mogelijke bijwerkingen zijn misselijkheid, braken, diarree en maagklachten.

Hoe moet NAC worden ingenomen?

De dosering van NAC kan variëren afhankelijk van het doel van het supplement en de individuele behoeften van de persoon. Het wordt meestal in capsule- of tabletvorm ingenomen en kan worden ingenomen met voedsel om maagklachten te voorkomen.

Is NAC veilig in combinatie met andere medicijnen of supplementen?

Als u momenteel andere medicijnen of supplementen gebruikt, is het belangrijk om met uw arts te overleggen voordat u NAC gaat gebruiken. NAC kan de effectiviteit van sommige medicijnen verminderen, zoals nitroglycerine en sommige chemotherapieën, en kan ook de werking van bepaalde supplementen verstoren.

Wat is N-Acetyl Cysteïne?

N-Acetyl Cysteïne is waarschijnlijk niet het allermakkelijkste woord dat je ooit heb gelezen. Daarom wordt het ook wel NAC genoemd. Leest iets makkelijker, toch?

NAC is een aminozuur en een afgeleide van het aminozuur cysteïne. 

Is N-Acetyl Cysteïne een lichaamseigen stof?

Ja, N-Acetyl Cysteïne is dus afgeleid van het lichaamseigen aminozuur cysteïne. Dat betekent dat cysteïne een niet-essentieel aminozuur is. Het lichaam kan cysteïne namelijk zelf aanmaken. 

Wat doet N-Acetyl Cysteïne in ons lichaam?

NAC heeft verschillende functies binnen ons lichaam, zoals: 

  • NAC is een antioxidant. NAC neutraliseert onder andere vrije radicalen. Het kan ook de productie van glutathion stimuleren, een belangrijk endogeen antioxidant.
  • Ontgifting. NAC speelt een rol bij het ontgiftingsproces, met name in de lever, waar het helpt bij het neutraliseren van schadelijke stoffen.
  • Slijm. NAC wordt soms door het lichaam gebruikt als slijmoplossend middel, waardoor het taai slijm in de luchtwegen kan helpen verminderen.

Waar zit N-Acetyl Cysteïne in?

Ondanks ons lichaam zelf cysteïne aanmaakt, kun je het ook terugvinden in een aantal voedingsmiddelen: 

  • Knoflook. Wie kent deze smaakmaker niet? Knoflook is een goede bron van natuurlijk voorkomende cysteïne, waaruit N-Acetyl Cysteïne wordt gesynthetiseerd.
  • Uien. Yes, nog een smaakmaker! Net als knoflook bevatten uien zwavelhoudende verbindingen, waaronder cysteïne.
  • Eieren. Ook Eieren bevatten cysteïne, dat het lichaam vervolgens kan omzetten in N-Acetyl Cysteïne.
  • Zuivel. Sommige zuivelproducten, zoals kaas en yoghurt, bevatten cysteïne.
  • Rode peper. Houd je van pittig eten? Goed nieuws! Rode pepers kunnen ook bijdragen aan de inname van cysteïne.

Welke N-Acetyl Cysteïne supplementen zijn er?

Er zijn verschillende soorten supplementen verkrijgbaar met NAC. Denk aan tabletten, capsules, poeder of vloeibare NAC. Bedenk wel dat gevarieerd en evenwichtig eten altijd de basis is. 

Hoe wordt een N-Acetyl Cysteïne supplement gemaakt?

NAC-supplementen worden vaak gemaakt door N-Acetyl Cysteïne te isoleren en te verwerken tot een supplementvorm. De productie bestaat meestal uit verschillende technische stappen zoals extractie, zuivering en formulering tot capsules of andere supplementvormen.

Geschreven door

Dave Leusink

Dave Leusink (1981) is één van de auteurs op Vitamines.com. Hij schrijft graag over zijn favoriete onderwerpen zoals vitamines en supplementen. Hij is actief op Facebook, Instagram, Twitter en Linkedin. Heb je een opmerking over dit artikel? Mail dan [email protected] of bel hem (tijdens kantooruren) op 020-2101997.