Wat mag je niet eten als je zwanger bent?

Wauw! Je bent zwanger. Er groeit een klein mensje in je buik, maar wat kun je eigenlijk wel en niet eten tijdens je zwangerschap zodat je de juiste voedingsstoffen binnenkrijgt en bacteriën vermijdt? Wij nemen je mee in 15 voedingsmiddelen die je beter kunt laten liggen tijdens het zwanger zijn. Lees je mee?

Wat mag je niet eten als je zwanger bent?

Voedingsmiddelen die je tijdens de zwangerschap moet vermijden, zijn meestal voedingsmiddelen met een infectierisico. Denk bijvoorbeeld aan rauw of onvoldoende gekookt vlees of rauwe vis. Maar wist je ook dat de inname van cafeïne, sterk bewerkte voedingsmiddelen en sommige kazen beter vermeden kan worden?

Goed eten tijdens zwangerschap

Het is essentieel om goed te eten tijdens de zwangerschap om zowel jezelf als je ongeboren kind te voeden. Misschien moet je een aantal van je favoriete voedingsmiddelen (tijdelijk!) opgeven, zoals sushi, koffie of biefstuk. Raadpleeg altijd je arts voor de juiste en recentste informatie.

Gelukkig zijn er genoeg voedingsmiddelen die je wél tijdens de zwangerschap kunt eten om gezond te blijven. Maar laten we eerst focussen op wat je beter kunt laten liggen!

Lees ook: Wat is het verschil tussen vitamine D en D3?

Wat mag je niet eten tijdens zwangerschap: 15 voedingsmiddelen op een rijtje

1. Vis (kwikrijk)

Kwik is een zeer giftig element dat kan voorkomen in vervuild water. Vooral in grotere hoeveelheden kan het schadelijk zijn. Voor zowel jezelf, als je ongeboren kindje.

Grote zeevissen kunnen grote hoeveelheden kwik ophopen, dus je kunt kwikrijke vis het beste vermijden tijdens de zwangerschap en borstvoeding.

Vissen met veel kwik die je moet vermijden zijn onder andere:

• zwaardvis
• koningsmakreel
• tonijn (vooral grootoogtonijn)
• marlijn
• zeilvis uit de Golf van Mexico
• Atlantische slijmkop
• haai

2. Niet doorbakken of rauwe vis

Rauwe vis, vooral schelpdieren, lopen een groot risico om bacteriën of parasieten te bevatten zoals het norovirus, Vibrio, Salmonella en Listeria. Rauwe vis kan besmet raken tijdens het opslaan en verwerken, waaronder roken of drogen.

Deze soorten infecties kunnen uitdroging en zwakte bij de ouders veroorzaken, en sommige kunnen via de placenta op je baby overgaan, zelfs als je geen symptomen hebt. Ze kunnen het risico op verschillende gezondheidsrisico’s vergroten. 

Leestip: Foliumzuur zwangerschap: Wat, wanneer & hoeveel?

3. Rauw (of niet gaar genoeg) vlees

Het eten van onvoldoende gekookt of rauw vlees kan ook je risico op infectie door bacteriën of parasieten verhogen, waaronder Toxoplasma, E. coli, Listeria en Salmonella. Bacteriën kunnen een bedreiging vormen voor je eigen gezondheid en de gezondheid en veiligheid van je kleintje.

De meeste bacteriën komen voor op het oppervlak van hele stukken vlees, maar andere bacteriën kunnen in de spiervezels blijven zitten.

Sommige hele stukken vlees – zoals ossenhaas, entrecote of ribeye van rund-, lams- en kalfsvlees – kunnen veilig worden geconsumeerd als ze niet helemaal doorbakken zijn. Dit geldt echter alleen als het stuk vlees heel of ongesneden is en helemaal gaar aan de buitenkant. Tijdens de zwangerschap kun je rauw, of niet doorbakken vlees het beste vermijden.

4. Bewerkt vlees en vleeswaren

Hotdogs, lunchvlees, pepperoni en vleeswaren kunnen ook besmet raken met verschillende bacteriën tijdens het verwerken of bewaren. Vleeswaren worden niet gekookt en kunnen bacteriën of parasieten bevatten. Bovendien kan bewerkt vlees veel natrium en ongezonde vetten bevatten.

Je kunt vleeswaren het beste vermijden en ervoor zorgen dat vleeswaren die je bereidt, zoals worst, doorbakken zijn.

Vermijd voornamelijk rauwe producten tijdens je zwangerschap, zoals rauw vlees, vis en eieren.

Lees ook: Gouden tip aambeien: wat te doen & welk wondermiddel?

5. Rauwe eieren

Rauwe eieren kunnen salmonellabacteriën bevatten.

Symptomen van een salmonella-infectie zijn koorts, misselijkheid, overgeven, buikkrampen en diarree. Het kan ook krampen in de baarmoeder veroorzaken, wat kan leiden tot vroeggeboorte of zelfs doodgeboorte.

Voedingsmiddelen die vaak rauwe eieren bevatten zijn onder andere:

• licht roerei
• tiramisu
• rauw beslag
• hollandaisesaus
• zelfgemaakte mayonaise
• enkele zelfgemaakte saladedressings
• zelfgemaakte eierpunch
• zelfgemaakt ijs
• zelfgemaakt cakebeslag
• eggs Benedict

De meeste commerciële producten die rauwe eieren bevatten zijn gemaakt met gepasteuriseerde eieren en zijn veilig om te consumeren. Lees echter altijd het etiket om het zeker te weten.

Zorg ervoor dat je eieren altijd goed kookt of gepasteuriseerde eieren gebruikt.

6. Orgaanvlees

Orgaanvlees levert een reeks essentiële voedingsstoffen, zoals ijzer, vitamine B12, vitamine A, zink, selenium en koper – allemaal goed voor jou en je baby.

Het eten van te veel voorgevormde vitamine A, vooral in het eerste trimester van de zwangerschap, kan echter gevaarlijk zijn. Hoewel dit meestal in verband wordt gebracht met (een teveel aan) vitamine A supplementen, kun je het beste maar een paar ons vlees per week eten, zoals lever of nieren.

Lees ook: Hoe kun je gespleten of broze nagels herstellen? 6 tips!

7. Rauwe kiemgroenten

Rauwe kiemen, zoals alfalfa, klaver, radijs en mungbonen, zijn populair in salades en bijvoorbeeld op een broodje. De vochtige omgeving die de zaden nodig hebben om te ontkiemen is echter ideaal voor de groei van Salmonella, en het is bijna onmogelijk om het af te wassen.

Daarom kun je rauwe spruiten beter helemaal vermijden, hoewel spruiten gekookt wel veilig zijn om te eten.

8. Ongewassen groenten en fruit

Het oppervlak van ongewassen of ongepelde groenten en fruit kan besmet zijn met bacteriën en parasieten zoals Toxoplasma, E. coli, Salmonella, en Listeria. Deze kunnen afkomstig zijn van de grond of door een ander proces.

Besmetting kan op elk moment plaatsvinden tijdens de productie, oogst, verwerking, opslag, transport of verkoop.

9. Ongepasteuriseerde zuivelproducten

Rauwe melk en andere ongepasteuriseerde zuivelproducten kunnen schadelijke bacteriën bevatten, waaronder Listeria, Salmonella, E. coli, en Campylobacter. Deze bacteriën kunnen een reeks infecties veroorzaken die vaak voedselvergiftiging worden genoemd.

Deze infecties kunnen allemaal levensbedreigende gevolgen hebben voor een ongeboren baby.

De bacteriën kunnen van nature voorkomen of het gevolg zijn van besmetting tijdens het verzamelen of bewaren. Pasteurisatie kan alle schadelijke bacteriën doden zonder de voedingswaarde van de producten te veranderen.

Eet alleen gepasteuriseerde zuivelproducten om het risico op infecties te verkleinen. Dit staat bijna altijd op het etiket vermeld. 

Leestip: Hoeveel gram eiwit per dag (afvallen vs. spieropbouw)

10. Zachte kazen

Sommige zachte kazen bevatten listeria, een soort bacterie die ernstige ziekte en zwangerschapsverlies kan veroorzaken. Eet alleen zachte kazen met een etiket waarop staat dat ze gepasteuriseerd zijn.

11. Sterk bewerkt voedsel

Sterk bewerkte voedingsmiddelen bevatten vaak weinig voedingsstoffen en veel calorieën, suiker en toegevoegde vetten. Tijdens de zwangerschap heb je een goede inname van voedingsstoffen nodig, zoals eiwitten, foliumzuur, choline en ijzer.

Kies zoveel mogelijk voor pure producten en laat je maaltijden en snacks bestaan uit eiwitten, complexe koolhydraten, vezels en gezonde vetten!

Let op dat je geen ongepasteuriseerde melk drinkt en ook geen kazen eet die van ongepasteuriseerde melk zijn gemaakt!

12. Sommige vruchtensappen en smoothies

Fruitsappen kunnen ontzettend voedzaam zijn tijdens de zwangerschap, maar kies voor gepasteuriseerde sappen zonder toegevoegde suikers.

Rauwe sappen, zoals die geperst worden op marktkraampjes, kunnen schadelijke bacteriën bevatten. Smoothies kunnen ook ongepasteuriseerd sap bevatten, dus vraag vooraf naar de ingrediënten als je in een restaurant bent.

Lees ook: Libido: wat is normaal, hoog & laag?

13. Alcohol

Tja, dit wist je waarschijnlijk al. Alcohol is een dikke no-go tijdens je zwangerschap. Dus laat het lekker staan!

14. Cafeïne

Koffie, thee, frisdrank en cacao bevatten allemaal cafeïne. Hoewel de een gevoeliger is voor cafeïne dan de ander, is te veel cafeïne niet goed tijdens je zwangerschap. 

Het advies van het Voedingscentrum geldt: drink niet meer dan 200 microgram cafeïne per dag. 

15. Vervuild drinkwater

Het is essentieel om veel water te drinken tijdens de zwangerschap om uitdroging te voorkomen. In Nederland is haast al het water drinkbaar en veilig, maar mocht je op vakantie gaan naar een ander land check dit dan altijd of kies voor bronwater. 

Leestip: Dunner wordend haar & vrouw: wat nu?

Welk voedsel moet je vermijden in het eerste trimester?

Voedingsmiddelen die je moet vermijden zijn voedingsmiddelen die een infectierisico vormen, voedingsmiddelen die stoffen bevatten die schadelijk kunnen zijn voor je baby en voedingsmiddelen die niet goed zijn voor je algemene gezondheid. Hieronder vallen rauw of onvoldoende gekookt vlees of vis, rauwe eieren of spruiten, vis die kwik kan bevatten en ultrabewerkte voedingsmiddelen.

Welk fruit mag je niet eten tijdens zwangerschap?

Alle fruitsoorten leveren essentiële voedingsstoffen en zijn gunstig tijdens de zwangerschap. Je kunt echter het beste ongewassen fruit en fruit dat in contact kan zijn geweest met vervuild water of andere verontreinigende stoffen vermijden.

Mag je ham als je zwanger bent?

Ja, je mag ham eten tijdens je zwangerschap, maar je moet wel voorzichtig zijn en goed controleren om welke ham het gaat. Gekookte ham, die je bijvoorbeeld op tosti’s gebruikt, is veilig omdat het vlees al verhit is en daardoor eventuele schadelijke bacteriën zijn gedood. Het is wel belangrijk dat je de ham vers eet en goed gekoeld bewaart.

Rauwe hamsoorten, denk bijvoorbeeld aan parmaham of serranoham, worden juist afgeraden omdat deze ongekookt (en zelfs rauw!) zijn. Ze kunnen bacteriën of parasieten bevatten, zoals listeria of toxoplasmose, die schadelijk kunnen zijn voor je ongeboren kindje. 

Lees ook: Verschil tussen magnesium en magnesium citraat uitgelegd

Conclusie wat mag je allemaal niet eten als je zwanger bent

Als je zwanger bent, is het essentieel om voedsel en dranken te vermijden die jou en je baby in gevaar kunnen brengen. Hoewel je van de meeste voedingsmiddelen veilig kunt genieten, kun je zaken als rauwe vis, ongepasteuriseerde zuivel, alcohol en vis met een hoog kwikgehalte het beste vermijden. 

Als je meer wilt weten over wat je wel en niet kunt eten tijdens de zwangerschap, kun je het beste advies vragen aan je huisarts of een andere zorgverlener.