Wat is ginkgo biloba? Werking & bijwerkingen

Ginkgo biloba is een van de meest aangeprezen supplementen ter wereld voor het voorkomen van chronische ontstekingen. In dit artikel behandelen we de meest gestelde vragen over dit interessante kruid.

Ginkgo biloba (soms ook wel venushaar genoemd) is een eeuwenoud plantenextract dat in China al duizenden jaren wordt gebruikt om verschillende gezondheidskwalen te genezen.

Volgens kruidenexperts is het zelfs het meest gebruikte kruid voor gezonde hersenen. Reden genoeg voor Vitamines.com om de werking én bijwerkingen van ginkgo biloba eens nader onder de loep te nemen.

Het werkingsmechanisme van ginkgo biloba is namelijk uitgebreid onderzocht vanwege zijn effectieve ontstekingsremmende, antioxiderende, bloedplaatjes vormende en circulatie bevorderende effecten.

Volgens onderzoek kunnen de werkingsmechanismen van ginkgo biloba bijvoorbeeld goed zijn voor een verbeterde cognitieve functie, een positieve stemming, meer energie, een beter geheugen en minder symptomen van meerdere chronische ziekten.

Wat is Gingko Biloba?

Ginkgo biloba (met de wetenschappelijke naam Salisburia adiantifolia) is een natuurlijk extract uit het blad van de Chinese ginkgoboom, ook wel de venushaarboom genoemd.

EGb761 en GBE zijn de wetenschappelijke termen voor gestandaardiseerd extract van de groene ginkgo biloba plant, die vaak bekend staat om zijn hersenversterkende effecten.

Men denkt zelfs dat het zo effectief is dat het in verschillende andere Europese landen zelfs een voorgeschreven kruid is. Historisch wordt gingko biloba gebruikt als een natuurlijk middel tegen ADHD en als behandeling tegen dementie.

Ginkgo wordt bijvoorbeeld tientallen jaren bestudeerd in Frankrijk, Duitsland en China. En hoewel de Chinese kruidengeneeskunde zowel gedroogd ginkgoblad als zaden gebruikt, ligt de nadruk in klinische studies tegenwoordig op de effectiviteit van gestandaardiseerd ginkgo biloba vloeibaar extract, gemaakt van de gedroogde groene bladeren van de plant.

Ginkgo biloba werking

Volgens de Traditionele Chinese Geneeskunde en de huidige klinische onderzoeken is ginkgo biloba veilig, effectief en heeft het op talloze manieren voordelen voor het lichaam, omdat het beschermende effecten uitoefent tegen mitochondriale schade en oxidatieve stress. Het kan helpen ontstekingen en schade door vrije radicalen te verminderen, twee onderliggende oorzaken van de meest voorkomende gezondheidsproblemen.

12 veelgestelde vragen over ginkgo biloba

We hebben de meest gestelde vragen over ginkgo biloba voor je verzameld, en aan de hand van wetenschappelijk beschikbare informatie geprobeerd deze zo goed mogelijk te beantwoorden. Houd er wel rekening mee dat sommige antwoorden uit prematuur onderzoek afkomstig is en dus nog meer vervolg onderzoek nodig kan zijn.

1. Wat doet ginkgo biloba voor de cognitieve gezondheid?

Onderzoek toont aan dat ginkgo kan helpen beschermen tegen cognitieve achteruitgang en de hersenfunctie kan ondersteunen, met name bij mensen met Alzheimer, dementie of vasculaire problemen veroorzaakt door een herseninfarct (verlies van bloedtoevoer naar vaten in de hersenen).

Volgens een rapport in het International Journal of Phytotherapy and Phytopharmacology is ginkgo biloba momenteel de meest onderzochte en toegepaste kruidenremedie voor cognitieve stoornissen en de ziekte van Alzheimer.

Het is zelfs nuttig bij de behandeling van cerebrale insufficiëntie – een aandoening die wordt gekenmerkt door chronisch lage concentratie, verwarring, verminderde fysieke prestaties, vermoeidheid, hoofdpijn en stemmingswisselingen.

Veel van de hersenversterkende voordelen van ginkgo biloba die onderzoekers hebben ontdekt, berusten op het feit dat het een effectieve ontstekingsremmer is die de antioxidantactiviteit verhoogt, oxidatieve stress verlaagt en de bloedsomloop verbetert.

Ginkgo biloba kan de hersenfunctie ondersteunen.

Een andere theorie is dat ginkgo biloba, omdat het de opname van glucose (afgebroken suiker) door hersencellen kan verhogen, de overdracht kan verbeteren van zenuwsignalen die verantwoordelijk zijn voor het geheugen, de stemming, het voltooien van taken, het reguleren van de hartslag en de gezondheid van de ogen.

Een klinisch onderzoek uit 2017, uitgevoerd in zeven ziekenhuizen, toonde aan dat ginkgo biloba extract in combinatie met een behandeling met aspirine cognitieve en neurologische stoornissen verminderde na een acute ischemische beroerte. De tests wezen uit dat degenen die het extract gebruikten significant hoger scoorden op cognitieve beoordelingsscores, wat duidt op een verbetering van de cognitie in vergelijking met controles.

In een ander onderzoek testten onderzoekers de effecten van ginkgo op de mentale prestaties van gezonde volwassenen gedurende een periode van vier weken. Ze vonden significante verschillen in zelf ingeschatte mentale gezondheid en levenskwaliteit in vergelijking met een placebogroep.

De groep die ginkgo nam, ervaarde betere motorische prestaties en een betere emotionele gezondheid, en rapporteerde geen bekende bijwerkingen of intolerantie van het medicijn. Over het algemeen werden er tijdens het onderzoek geen ernstige bijwerkingen waargenomen.

Er zijn aanwijzingen dat deze bescherming tegen cognitieve achteruitgang zich niet altijd vertaalt naar verder gezonde oudere volwassenen. En niet elk onderzoek heeft aangetoond dat het het geheugen kan verbeteren; één meta-analyse vond bijvoorbeeld geen bewijs dat het de cognitieve functies bij gezonde personen een boost gaf.

2. Wat doet ginkgo voor symptomen van dementie en alzheimer?

Hoewel het geen volledig geneesmiddel is, suggereert de algemene wetenschappelijke literatuur dat het mogelijk is dat ginkgo biloba gunstig is voor volwassenen met dementie of de ziekte van Alzheimer.

Een overzicht van systematische reviews uit 2016, gepubliceerd in Frontiers in Aging Neuroscience, concludeerde: “Er is duidelijk bewijs dat de werkzaamheid van GBE’s voor milde cognitieve stoornissen en dementie ondersteunt, terwijl de vraag over de werkzaamheid om cognitieve achteruitgang te voorkomen nog open is.”

De meeste onderzoeken hebben de effecten van ginkgo op het verminderen van Alzheimersymptomen onderzocht bij patiënten die al een standaard AD-behandeling met cholinesteraseremmers (ChEI’s) ondergingen. Maar wanneer groepen AD-patiënten die extra ginkgo-supplementen kregen, werden vergeleken met groepen die gedurende minstens een jaar geen ginkgo-combinatietherapie kregen, werden er significante verschillen gerapporteerd in zowel cognitie als levenskwaliteit.

Sommige onderzoekers zijn nog steeds van mening dat er onvoldoende bewijs is om het gebruik van ginkgo te ondersteunen. De Ginkgo Evaluation of Memory (GEM) studie toonde aan dat wanneer het werd ingenomen in doses van 120 mg tweemaal daags het niet effectief was in het verminderen van zowel de incidentie van dementie als de incidentie van Alzheimer dementie bij oudere patiënten met normale cognitie of met milde cognitieve stoornissen.

3. Hoe kan dit supplement angst helpen bestrijden?

Een hoogwaardig klinisch onderzoek toonde aan dat een hogere dosis (tot 300 milligram) ginkgo biloba gegeneraliseerde angstsymptomen verminderde aan het eind van vier weken. Onderzoekers ontdekten dat de hoogste dosis marginaal effectiever was en dat de afname in symptomen pas statistische significantie bereikte nadat de hele periode van vier weken voorbij was.

Ginkgo lijkt echter geen invloed te hebben op depressie of andere stemmingsstoornissen. Het verhoogt wel de effectiviteit van de behandeling voor één belangrijke psychische aandoening, maar daar komen we nog op.

4. Wat doet dit kruid voor de symptomen van PMS?

Eerder onderzoek heeft positieve effecten aangetoond van ginkgo op het verminderen van PMS symptomen – zoals stemmingswisselingen, hoofdpijn, angst, vermoeidheid en spierpijn.

Een onderzoek uit 2008, gepubliceerd in het Journal of Alternative and Complementary Medicine, vergeleek de effecten van ginkgo biloba bij twee groepen vrouwen met vergelijkbare ernst van PMS-symptomen.

Na een interventie van zes maanden met ginkgo was er een significante afname in de algehele ernst van de lichamelijke en psychische symptomen in zowel de groep die dagelijks 40 milligram ginkgo-extract nam als de placebogroep; een hoger percentage van de ginkgo-groep (23,7 procent) had echter verbeteringen vergeleken met de placebogroep (8,7 procent).

Een ouder klinisch onderzoek uit 1993 vond vergelijkbare resultaten. Hoewel de symptomen hetzelfde waren in de placebo versus testgroep, hadden aan het eind alle deelnemers die ginkgo biloba namen een significante vermindering van hun PMS-symptomen die niet werd gezien in de placebogroep.

5. Wat doet ginkgo voor de gezondheid van ogen?

Hoewel er nog meer bewijs nodig is, lijkt ginkgo goed te zijn voor de gezondheid van de ogen. Een Cochrane review onderzocht de resultaten van dit kruid voor het verlagen van het risico op leeftijdsgebonden maculaire degeneratie dankzij de bloedplaatjes activerende factoren en het voorkomen van membraanschade veroorzaakt door vrije radicalen.

Er is nog niet veel onderzoek gedaan, maar de resultaten tot nu toe geven aan dat ginkgo biloba het gezichtsvermogen kan verbeteren. Het is nog onduidelijk of het echt preventief werkt tegen leeftijdsgebonden maculadegeneratie.

Ginkgo lijkt ook goed voor de ogen te zijn.

Een ander onverwacht voordeel zou kunnen zijn dat ginkgo de symptomen van roze ogen vermindert. Roze ogen, ook bekend als conjunctivitis, zijn infecties die zowel door virussen als bacteriën kunnen worden veroorzaakt en die vaak binnen 10 dagen vanzelf verdwijnen. Vergeleken met placebo oogdruppels verminderden de druppels met ginkgo biloba extract de symptomen van roze ogen veroorzaakt door allergieën.

6. Hoe kan het ADHD helpen voorkomen?

Eén onderzoek suggereert dat ginkgo biloba enigszins effectief kan zijn bij het verminderen van ADHD-symptomen bij kinderen. Elk kind in een groep van 50 met de diagnose ADHD kreeg tot 120 milligram ginkgo per dag, wat resulteerde in een lagere beoordeling van de symptomen van ADHD.

Een ginkgo biloba supplement presteerde echter niet beter dan methylfenidaat (Ritalin), wat de noodzaak suggereert voor toekomstige proeven met hogere doses.

7. Help ginkgo biloba het libido ondersteunen?

De resultaten zijn tot nu toe wat inconsistent, maar het lijkt waar te zijn dat ginkgo biloba enige invloed heeft op het libido, omdat het helpt het bloed efficiënter te laten stromen en het gladde spierweefsel ontspant.

Interessant is dat het meest significante resultaat tot nu toe is dat het seksuele disfunctie kan behandelen die wordt veroorzaakt door psychotrope medicijnen die worden gebruikt om depressies te behandelen – met name SSRI’s. In het eerste open klinische onderzoek verbeterde ginkgo biloba de seksuele functie (vooral bij vrouwen) van mensen die niet in staat waren om te presteren vanwege SSRI bijwerkingen.

Het is echter jammer dat vervolgstudies niet hetzelfde resultaat hebben opgeleverd. Wetenschappers weten niet zeker of ze de bevindingen van de eerste studie kunnen dupliceren, maar het onderzoek lijkt nog steeds hoopvol.

8. Kan het hulp bieden bij migraine?

Bij jongere mensen die last hebben van migraine, met of zonder aura’s, kan ginkgo biloba helpen om van migraine af te komen, onder andere door de frequentie en de ernst ervan te verminderen. Uit het eerste onderzoek waarin deze effecten werden geobserveerd, bleek dat het ongeveer drie maanden duurde voordat er significante veranderingen optraden. In de maanden daarna nam de verbetering steeds verder toe.

Een ander onderzoek, deze gepubliceerd in 2009, zag dezelfde veranderingen bij vrouwen met aura naast migraine. Onderzoekers gaven een combinatie van ginkgo biloba, vitamine B2 en co-enzym Q10 aan patiënten gedurende in totaal vier maanden (na twee maanden waarin mensen hun huidige medicijnen stopzetten).

Migraine met aura verdween volledig bij meer dan 42 procent van de deelnemers aan het onderzoek tegen het einde van maand vier, terwijl de overige deelnemers een gedeeltelijke verbetering van hun symptomen zagen.

9. Wat kan ginko voor de slaap doen?

In meerdere gevallen lijkt het erop dat ginko biloba kan helpen om de kwaliteit van de slaap te verbeteren zonder de REM-functie te beïnvloeden. Dit voordeel wordt toegeschreven aan de antioxidant activiteit. Voor mensen die gezond zijn maar niet kunnen slapen, kan 240 milligram ginkgo biloba per dag de subjectieve slaapkwaliteit verbeteren.

Ginkgo biloba verbetert de slaap het meest significant bij mensen die slaap verliezen bij het gebruik van trimipramine, een populair antidepressivum.

10. Kunnen Q10 en ginkgo samen fibromyalgie bestrijden?

Sommige onderzoeken hebben aangetoond dat het supplementen van Q10 en ginkgo samen de kwaliteit van leven verbeterde bij mensen met de diagnose fibromyalgie, een aandoening van het zenuwstelsel die vermoeidheid, hoofdpijn, slaapproblemen, angst en depressie kan veroorzaken.

Leestip: Lees meer over de Q10 werking

11. Wat doet ginkgo biloba voor het hart?

Bepaalde onderzoeken bij mensen met een hoog risico op hartaandoeningen hebben uitgewezen dat patiënten die ginkgo biloba gebruiken een vermindering ervaren in de opbouw van atherosclerotische plaque (wat leidt tot aderverkalking) en in de oxidatie van LDL-cholesterol.

Het belangrijkste voordeel van het nemen van dit kruid voor de gezondheid van het hart lijkt het superieure antioxiderende vermogen te zijn – het nemen van dit supplement verhoogt de activiteit van enkele van de krachtigste antioxidanten in het lichaam, superoxide dismutase en glutathion.

Een ander voordeel is dat het de niveaus van circulerend stikstofmonoxide lijkt te verhogen, een stof die verantwoordelijk is voor het verwijden van bloedvaten en het bevorderen van een gezonde bloedsomloop.

12. Hoe bevordert ginkgo een gezonde huid?

In verschillende gevallen helpt ginkgo biloba bij regelmatig gebruik de kwaliteit van de huid te verbeteren.

Een voorbeeld: supplementatie met ginkgo biloba veroorzaakt een kleine maar significante verbetering van de symptomen van vitiligo, een pigmentatiestoornis die witte, vlekkerige huidvlekken veroorzaakt.

Met 120 milligram per dag ervoeren deelnemers aan twee onderzoeken een merkbare repigmentatie van de huid en een vermindering van de grootte en verspreiding van hun laesies.

Ginkgo biloba kan mogelijk de huidgezondheid ondersteunen.

In gezichtscrèmevorm veroorzaakten flavonoïden uit ginkgo biloba een zeer merkbaar verschil in gladheid/doorzichtigheid, rimpels en vochtigheid van de huid. De toegenomen vochtigheid was het opvallendst, met een totale toename van bijna 28 procent.

Ook al was dit maar één onderzoek met een kleine steekproef, het suggereert wel dat het gebruik van een gezichtscrème met ginkgo biloba zou kunnen helpen om veroudering op natuurlijke wijze te vertragen.

Ginkgo biloba bijwerkingen

Is Ginkgo biloba gevaarlijk? Het is mogelijk dat ginkgo bijwerkingen heeft, hoewel het over het algemeen erg veilig lijkt. In zeldzame gevallen zijn er bijwerkingen gemeld zoals misselijkheid, diarree, duizeligheid, hoofdpijn en allergische reacties (neem dit kruid niet als je allergisch bent voor alkylfenolen).

Ginkgo biloba mag niet door kinderen worden ingenomen, omdat niet bewezen is dat het veilig is.

Is ginkgo biloba veilig om elke dag te nemen?

De meeste onderzoeken hebben zich gericht op de effecten van gingko bij inname gedurende enkele maanden, maar niet op de lange termijn. Als je van plan bent om het langer dan 6 maanden te gebruiken, overleg dan eerst met je arts.

Interacties met medicijnen

Het is mogelijk dat dit extract een wisselwerking heeft met bepaalde medicijnen, waaronder antistollingsmiddelen en bloedplaatjesaggregatieremmers. Het kan mogelijk ook het herstel na een operatie of ernstige verwondingen verstoren.

Gebruik dit supplement niet als je medicijnen gebruikt waaronder bloedverdunners (Warfarine, aspirine), antidepressiva zoals SSRI’s/MAO-remmers en NSAIDS (waaronder ibuprofen en Tylenol).

Het is altijd een goed idee om je aan de aanbevolen doseringen van kruiden te houden en ze ook aan je arts te melden als je andere medicijnen slikt, je voorbereidt op een operatie of vecht tegen chronische aandoeningen – op deze manier kunnen er geen gevaarlijke interacties optreden.

Hoe snel werkt ginkgo biloba?

Werkt Ginkgo biloba onmiddellijk? Het kan vier tot zes weken duren voordat je effecten ziet van ginkgo, afhankelijk van de aandoening die je probeert te behandelen.

De effecten van ginkgo biloba lijken dosisafhankelijk te zijn, dus hoe meer je neemt, hoe groter de resultaten kunnen zijn – hoewel je je wel aan de aanbevolen waarden moet houden.

Afhankelijk van de aandoening kunnen doses variëren van 40 tot 300 milligram per dag. Een dosis tussen 120 en 240 milligram per dag, verdeeld in afzonderlijke doses, lijkt in de meeste gevallen zowel veilig als effectief te zijn.

De effecten van ginkgo lijken dosisafhankelijk te zijn.

Om de hierboven beschreven voordelen van ginkgo biloba te ervaren, volg je deze algemene aanbevelingen voor de dosering: Zoek het in gestandaardiseerde extractvorm met 24 procent tot 32 procent flavonoïden (ook bekend als flavonglycosiden of heterosiden) en 6 procent tot 12 procent terpenoïden (triterpeenlactonen).

Conclusie

Ginkgo biloba is een van de meest aangeprezen supplementen ter wereld voor het verbeteren van het geheugen en de cognitieve gezondheid, maar ook voor het voorkomen van chronische ontstekingen.

Het werkt door de activiteit van antioxidanten in het hele lichaam te verhogen. Duitsland en andere Europese landen hebben ginkgo biloba extract als medicijn geïntroduceerd vanwege de vele onderzochte voordelen.

Hoewel het over het algemeen erg veilig is, kunnen mogelijke bijwerkingen van ginkgo spijsverteringsproblemen, hoofdpijn, duizeligheid en allergische reacties zijn.