Wat te doen tegen teveel eiwit in urine?

In dit artikel ontdek je wat je eraan kunt doen, welke oorzaken er zijn en wanneer het slim is om actie te ondernemen.

Wat kun je doen bij teveel eiwit in je urine?

Als je teveel eiwit in je urine hebt, is het zaak om de oorzaak te achterhalen. Dit gebeurt meestal via een urine- en bloedonderzoek. Op basis daarvan kan een arts een behandelplan voor je opstellen. Denk dan bijvoorbeeld aan leefstijlaanpassingen, speciale medicijnen of een behandeling van een onderliggende aandoening, zoals diabetes of hoge bloeddruk.

Een gezonde leefstijl helpt je nieren te ontlasten. Eet bijvoorbeeld minder zout, beweeg regelmatig en stop met roken. Ook voldoende water drinken is heel belangrijk. Soms is eiwitverlies tijdelijk, bijvoorbeeld na intensief sporten of bij een infectie.

Maar als je teveel eiwit in je urine blijft houden, dan is verder onderzoek en behandeling essentieel. Mogelijke stappen hierin zijn:

• Urine- en bloedonderzoek laten doen
• Leefstijl verbeteringen: gezonder eten, meer bewegen
• Behandeling van diabetes of hoge bloeddruk
• Medicatie op advies van arts
• Regelmatige controle bij de huisarts of specialist

Hoe herken je teveel eiwit in je urine?

Eiwit in je urine merk je meestal niet meteen en wordt vaak bij toeval ontdekt tijdens een medische controle. In ernstige gevallen kun je last krijgen van schuimende urine of vochtophoping in je enkels of rond je ogen. Je voelt je misschien ook moe of je merkt dat je gewicht snel toeneemt.

De klachten hangen vaak samen met de onderliggende oorzaak, bijvoorbeeld bij diabetes of een nierziekte. Daarom is het heel belangrijk om scherp te zijn op subtiele signalen. Bij twijfel kun je altijd je urine laten controleren bij je huisarts of een speciale zelftest te gebruiken.

Wat betekent eiwit in je urine (proteïnurie)?

Normaal gesproken filteren je nieren afvalstoffen uit je bloed, maar houden ze eiwitten tegen. Als er toch eiwit in je urine zit, betekent dat dat je nieren wat lekken. Dat hoeft niet altijd ernstig te zijn, maar het kan een teken zijn van beginnende nierschade of andere gezondheidsproblemen.

Er zijn verschillende vormen van proteïnurie. Bij tijdelijke proteïnurie verdwijnt het vanzelf weer, bijvoorbeeld na koorts of inspanning. Blijvende of hoge eiwitwaarden vragen verder onderzoek. Zeker als je ook andere symptomen hebt zoals hoge bloeddruk, vermoeidheid of zwelling.

Wat zijn de oorzaken van eiwitverlies via de urine?

Er zijn talloze mogelijke oorzaken. Een veelvoorkomende oorzaak is hoge bloeddruk, die schade aan de nierfilters kan veroorzaken. Ook diabetes is een bekende boosdoener, omdat het de kleine bloedvaatjes in de nieren aantast. Infecties, auto-immuunziekten en erfelijke aandoeningen kunnen ook een rol spelen.

Soms komt het voor bij hartfalen of urineweginfecties. Zelfs bij overmatig gebruik van pijnstillers zoals ibuprofen kan proteïnurie ontstaan. En in zeldzame gevallen is het een eerste teken van een ernstige nierziekte. Daarom blijft het belangrijk om altijd naar de oorzaak te zoeken.

Lees ook: Hoeveel water drinken met creatine?

Hoe wordt eiwit in urine vastgesteld?

De eenvoudigste manier is via een urineonderzoek met een test-strip, want die geeft direct aan of er sprake is van eiwitverlies. Bij een positieve uitslag volgt meestal een 24-uurs urinetest of een albumine-creatinine-ratio om nauwkeurig te meten hoeveel eiwit je verliest.

Daarnaast kan bloedonderzoek helpen om de nierfunctie te beoordelen. Soms wordt er ook een echo van de nieren gemaakt. Bij vermoeden van een onderliggende aandoening kan aanvullend onderzoek nodig zijn, bijvoorbeeld bij een nefroloog.

Een speciale test-strip kan snel eiwitverlies aantonen.

Wat kun je zelf doen om je nieren te ondersteunen?

Een gezonde leefstijl is de allerbeste manier om je nieren te beschermen. Eet minder zout, vermijd bewerkte voeding en drink genoeg water overdag. Overgewicht verhoogt het risico op hoge bloeddruk en diabetes, en belast je nieren dus ook extra. Daarnaast is stoppen met roken aan te raden en je alcoholgebruik te matigen.

Regelmatige beweging helpt je bloeddruk op peil te houden: kies daarom voor dagelijks wandelen, fietsen of zwemmen. Probeer ook je stress te verminderen, want langdurige stress heeft invloed op je hormoonbalans en tevens je bloeddruk. Kleine aanpassingen kunnen dus al een groot verschil maken op de lange termijn.

Wanneer moet je naar de dokter?

Als je merkt dat je urine schuimt, je enkels dik worden of je plots vermoeid bent zonder duidelijke reden, is het slim om een arts te raadplegen. Zeker als je diabetes, hoge bloeddruk of hartproblemen hebt, is regelmatige controle belangrijk. Een simpele urinetest kan al veel duidelijk maken.

Ook als je geen klachten hebt maar eiwit in de urine wordt vastgesteld, moet dit worden opgevolgd. Soms is verder onderzoek nodig om nierschade uit te sluiten. De huisarts kan je eventueel doorverwijzen naar een internist of nefroloog voor specialistische zorg.

Ga naar je huisarts bij schuimende urine, dikke enkels of vermoeidheid.

Welke behandeling krijg je bij aanhoudend eiwitverlies?

De behandeling van eiwitverlies hangt af van de oorzaak. Bij hoge bloeddruk krijg je mogelijk bloeddrukverlagers, zoals ACE-remmers. Bij diabetes draait het om een goede bloedsuikercontrole. En als er sprake is van een nierziekte, kan een nefroloog medicijnen voorschrijven die de nierfunctie beschermen.

Bij ernstige nierschade kan dialyse of een niertransplantatie nodig zijn, maar dat is gelukkig zeldzaam. In veel gevallen helpt een combinatie van medicijnen en leefstijlveranderingen om de situatie weer onder controle te krijgen. Je zal wel onder controle blijven om te zien of de behandeling de juiste resultaten opleveren.

Heeft voeding invloed op eiwitverlies via de urine?

Voeding speelt absoluut een grote rol. Zo beperkt zout de nierfunctie en verhoogt het de bloeddruk. Minder zout eten kan dus helpen in zo’n situarie. Ook dierlijke eiwitten belasten de nieren meer dan plantaardige. Probeer daarom meer plantaardige eiwitten zoals linzen, bonen en tofu in je dieet te verwerken.

Daarnaast ondersteund een dieet rijk aan groenten, fruit, volkorenproducten en gezonde vetten (zoals olijfolie) je niergezondheid.

Drink voldoende water om je nieren goed te laten spoelen. Als je twijfelt over je voeding, kan een diëtist je van dienst zijn om een ‘niervriendelijk eetpatroon’ op te stellen.

Kan stress invloed hebben op eiwit in de urine?

Chronische stress heeft zeker invloed op je lichaam: het verhoogt de bloeddruk en kan je immuunsysteem verstoren, wat een (indirect) effect heeft op je nieren. Stress activeert bovendien het sympathisch zenuwstelsel, waardoor de nieren meer eiwit kunnen lekken. Dit heet functionele proteïnurie.

Hoewel het vaak tijdelijk is, loont het dus om stress serieus te nemen. Ontspanningsoefeningen, meditatie, yoga of een wandeling in de natuur kunnen helpen. Maar ook goed slapen, tijd voor jezelf nemen en sociale activiteiten kunnen belangrijke buffers tegen stress zijn. Zo ondersteun je niet alleen je geest, maar óók je nieren.

Lees ook: Waar zit veel eiwit in?

Welke rol speelt erfelijkheid?

In sommige gevallen is proteïnurie erfelijk. Denk aan aandoeningen zoals het syndroom van Alport of focale segmentale glomerulosclerose (FSGS). Als er nierproblemen in de familie voorkomen, is het verstandig om dit met je arts te bespreken. Erfelijke vormen worden vaak al op jonge leeftijd ontdekt.

Bij erfelijke nierziekten is vroeg ingrijpen belangrijk, want met de juiste begeleiding en medische controle kun je verdere schade vaak beperken. Familieleden kunnen bijvoorbeeld worden gescreend om risico’s in kaart te brengen. Want als je weet dat het in je familie zit, ben je er sneller bij als er iets mis is.

Is eiwit in urine altijd ernstig?

Niet per se, want bij gezonde mensen kan tijdelijk eiwit in de urine voorkomen na sport, stress of koorts. Dan is het meestal onschuldig en gaat vanzelf weer weg. Maar als het vaker voorkomt of langdurig aanhoudt, is het juist wél reden voor verder onderzoek. Het kan dan wijzen op beginnende nierschade.

Ook bij lichte hoeveelheden is het belangrijk om alert te zijn, zeker als je risicofactoren hebt zoals diabetes, hoge bloeddruk of hartproblemen. Hoe eerder je het opspoort, hoe beter je je nieren kunt beschermen. Regelmatige controles zijn dus zeker geen overbodige luxe.

Eiwit in je urine is een waarschuwing die je niet moet negeren.

Conclusie

Teveel eiwit in je urine is vaak een signaal dat je nieren hulp nodig hebben. Soms is het onschuldig, maar bij aanhoudende eiwitwaarden is medisch onderzoek en behandeling noodzakelijk. Door gezonde keuzes te maken, je bloeddruk onder controle te houden en regelmatig te laten controleren, kun je schade beperken of voorkomen.

Let daarom goed op je lichaamssignalen, neem lichaamsklachten altijd serieus en overleg met je arts als als je twijfelt of ongerust bent. Met een combinatie van medische zorg en leefstijlverbetering kun je veel doen om je niergezondheid te beschermen.

Verder lezen: Welke eiwitshake is het beste?