Wat is zink? Werking & bijwerkingen

Zink is een essentieel mineraal voor immuunfunctie, wondgenezing, groei, huidgezondheid en bloedsuikerregulatie. Leer meer over wat zink is, de zink werking en mogelijke bijwerkingen van een zink supplement.

Zink is een essentiële voedingsstof die voorkomt in verschillende plantaardige en dierlijke voedingsmiddelen en in supplementen. Het speelt een belangrijke rol in de gezondheid van de huid, het immuunsysteem en de celgroei en kan beschermen tegen acne, ontstekingen en andere aandoeningen.

Zink is een voedingsstof die vele vitale rollen speelt in je lichaam. Omdat je lichaam van nature geen zink aanmaakt, moet je het binnenkrijgen via voedsel of supplementen.

In dit artikel wordt alles uitgelegd wat je moet weten over zink, inclusief de functies, voordelen voor de gezondheid, aanbevolen doseringen en mogelijke bijwerkingen van zink tabletten.

Het best geteste zink supplement

Bekijk Product

Waardering 5.00 uit 5

Wat is zink?

Zink wordt beschouwd als een essentiële voedingsstof, wat betekent dat je lichaam het niet kan produceren of opslaan. Daarom moet je constant zink binnenkrijgen via je voeding.

Zink is nodig voor talloze processen in je lichaam, waaronder:

• Genexpressie
• Enzymatische reacties
• Immuunfunctie
• Eiwitsynthese
• DNA-synthese
• Wondgenezing
• Groei en ontwikkeling

Zink komt van nature voor in een grote diversiteit aan plantaardige en dierlijke voedingsmiddelen.

Voedingsmiddelen die dit mineraal niet van nature bevatten, zoals ontbijtgranen, worden soms verrijkt met synthetische vormen van zink. Daarnaast kun je zink kopen als voedingssupplement.

Vanwege zijn rol in de immuunfunctie wordt zink in sommige landen toegevoegd aan sommige zuigtabletten en andere natuurlijke behandelingen tegen verkoudheid.

Zink werking

Zink is een essentieel mineraal is cruciaal voor je lichaam en wordt op talrijke manieren ingezet. De werking van zink is zo fundamenteel dat het na ijzer, als sporenmineraal, het meest aanwezig is in elke cel van je lichaam.

De werking van meer dan 300 enzymen die bijdragen aan metabole processen, spijsvertering, zenuwfunctie en vele andere processen is afhankelijk van zink.

Het speelt eveneens een essentiële rol bij de ontwikkeling en werking van immuuncellen. Zink is fundamenteel voor de gezondheid van de huid, de synthese van DNA en de productie van eiwitten.

De groei en ontwikkeling van het lichaam is sterk afhankelijk van de werking van zink, dankzij zijn rol in celgroei en -deling.

Daarnaast is de werking van zink essentieel voor je smaak- en reukvermogen. Omdat één van de enzymen, cruciaal voor een goede smaak en reuk, afhankelijk is van deze voedingsstof, kan een tekort aan zink je vermogen om te proeven of te ruiken verminderen.

Leestip: Lees ook meer over de spirulina werking.

Voordelen voor de gezondheid

Onderzoek toont aan dat zink talrijke voordelen voor de gezondheid heeft:

• Zink versterkt je immuunsysteem
• Zink helpt je immuunsysteem sterk te houden

Omdat het nodig is voor de werking van immuuncellen en celsignalering, kan een tekort leiden tot een verzwakte immuunrespons. Zink stimuleert bepaalde immuuncellen en verminderen oxidatieve stress.

Versnelt wondgenezing

Zink wordt in ziekenhuizen vaak gebruikt als behandeling voor brandwonden, bepaalde zweren en andere huidverwondingen. Omdat dit mineraal een cruciale rol speelt bij de collageensynthese, de immuunfunctie en de ontstekingsreactie, is het noodzakelijk voor een goede genezing.

Zo bevat je huid een relatief grote hoeveelheid – ongeveer 5% – van het zinkgehalte van je lichaam. Terwijl een zinktekort de wondgenezing kan vertragen, kan zinksuppletie het herstel bij mensen met wonden versnellen.

Kan het risico op bepaalde ouderdomsziekten verminderen

Zink kan je risico op ouderdomsziekten, zoals longontsteking, infecties en leeftijdsgebonden maculadegeneratie (AMD) aanzienlijk verminderen.

Daarnaast kan zink oxidatieve stress verlichten en de immuunrespons verbeteren door de activiteit van T-cellen en ‘natural killer cellen’ te stimuleren, die je lichaam helpen beschermen tegen infecties.

Oudere volwassenen die zink supplementeren ervaren in sommige oudere onderzoeken een verbeterde griepvaccinatierespons, een lager risico op longontsteking en betere mentale prestaties.

Kan helpen bij de behandeling van acne

Acne is een veel voorkomende huidziekte die naar schatting 9,4% van de wereldbevolking treft en wordt veroorzaakt door verstopping van olieproducerende klieren, bacteriën en ontstekingen.

Studies en onderzoeken hiernaar suggereren dat zowel topische als orale zinkbehandelingen acne effectief kunnen behandelen door ontstekingen te verminderen, de groei van P. acnes bacteriën te remmen en de activiteit van olieklieren te onderdrukken.

Mensen met acne hebben vaak lagere zinkniveaus, een verband dat nader wordt onderzocht.

Vermindert ontstekingen

Zink vermindert oxidatieve stress en verlaagt de niveaus van bepaalde ontstekingseiwitten in je lichaam. Oxidatieve stress leidt tot chronische ontsteking, een factor die bijdraagt aan een groot aantal chronische ziekten, zoals hartaandoeningen, kanker en geestelijke achteruitgang.

Wat zijn symptomen van een zink tekort?

Hoewel een (ernstig) zink tekort behoorlijk zeldzaam is, kan het voorkomen bij mensen met zeldzame genetische mutaties, zuigelingen die borstvoeding geven en van wie de moeder niet genoeg zink binnenkrijgt, mensen met alcoholverslavingen en iedereen die bepaalde immuunonderdrukkende medicijnen gebruikt.

Symptomen van een ernstig zinktekort zijn onder andere verminderde groei en ontwikkeling, vertraagde seksuele rijpheid, huiduitslag, chronische diarree, verminderde wondgenezing en gedragsproblemen.

Mildere vormen van zinktekort komen vaker voor, vooral bij kinderen in ontwikkelingslanden waar het dieet vaak een tekort heeft aan belangrijke voedingsstoffen.

Er wordt geschat dat ongeveer 2 miljard mensen wereldwijd een tekort aan zink hebben door onvoldoende inname via de voeding.

Aangezien een tekort aan zink je immuunsysteem aantast (waardoor de kans op infecties toeneemt) zou een tekort aan zink jaarlijks meer dan 450.000 sterfgevallen veroorzaken bij kinderen jonger dan 5 jaar.

Degenen die een risico lopen op een zinktekort zijn bijvoorbeeld:

• Mensen met gastro-intestinale ziekten zoals de ziekte van Crohn
• Vegetariërs en veganisten
• Zwangere vrouwen of zij die borstvoeding geven
• Oudere baby’s die uitsluitend borstvoeding krijgen
• Mensen met sikkelcelanemie
• Mensen die ondervoed zijn, inclusief mensen met anorexia of boulimia
• Mensen met een chronische nierziekte
• Mensen met een alcoholstoornis

Symptomen van een mild zinktekort zijn diarree, verminderde immuniteit, dunner wordend haar, verminderde smaak of reuk, droge huid, vruchtbaarheidsproblemen en verminderde wondgenezing.

Een zink tekort is moeilijk op te sporen met laboratoriumtests omdat je lichaam het zinkgehalte goed onder controle houdt. Je kunt dus nog steeds een tekort hebben, zelfs als de tests normale waarden aangeven.

Artsen houden rekening met andere risicofactoren (zoals slechte voeding en genetica) naast de bloedresultaten om te bepalen of je supplementen nodig hebt.

Een zink tekort is behoorlijk zeldzaam.

Waar zit zink in?

Veel dierlijke en plantaardige voedingsmiddelen zijn van nature rijk aan zink, waardoor de meeste mensen gemakkelijk voldoende zink binnenkrijgen.

Voedingsmiddelen met het hoogste zinkgehalte zijn onder andere:

• Schelpdieren: oesters, krab, mosselen, kreeft en kokkels
• Vlees: rundvlees, varkensvlees, lamsvlees en bizon
• Gevogelte: kalkoen en kip
• Vis: bot, sardines, zalm en tong
• Peulvruchten: kikkererwten, linzen, zwarte bonen, kidneybonen, enz.
• Noten en zaden: pompoenpitten, cashewnoten, hennepzaad, enz.
• Zuivelproducten: melk, yoghurt en kaas
• Volle granen: haver, quinoa, zilvervliesrijst, etc.
• Bepaalde groenten: champignons, boerenkool, erwten, asperges en bietengroen

Dierlijke producten, zoals vlees en schaaldieren, bevatten ook grote hoeveelheden zink in een vorm die je lichaam gemakkelijk opneemt.

Houd er rekening mee dat zink uit plantaardige bronnen zoals peulvruchten en volle granen minder efficiënt wordt opgenomen vanwege andere plantaardige verbindingen die de opname remmen.

Hoewel veel voedingsmiddelen van nature veel zink bevatten, zijn bepaalde voedingsmiddelen – zoals kant-en-klare ontbijtgranen en snackrepen – verrijkt met zink.

Zink bijwerkingen

Zink supplementen worden over het algemeen goed verdragen, hoewel ze bij sommige mensen in verband zijn gebracht met bijwerkingen zoals misselijkheid, overgeven, diarree en maagpijn.

Bovendien kan meer dan 40 mg elementair zink per dag griepachtige symptomen veroorzaken, zoals koorts, hoesten, hoofdpijn en vermoeidheid.

Zink kan ook het vermogen van je lichaam om koper te absorberen belemmeren wat na verloop van tijd kan leiden tot een tekort aan dit belangrijke mineraal.

Bovendien is aangetoond dat zinksupplementen de opname van bepaalde antibiotica kunnen verstoren, waardoor ze minder effectief zijn als ze tegelijkertijd worden ingenomen.

Om het risico op zink bijwerkingen te verkleinen, moet je je aan de aanbevolen dosering houden en de aanvaardbare bovengrens van 25 mg per dag niet overschrijden, tenzij je arts natuurlijk anders adviseert.

Is zink gevaarlijk?

Net zoals een tekort aan zink gezondheidscomplicaties kan veroorzaken, kan een overmatige inname van zink ook gevaarlijk zijn.

De meest voorkomende oorzaak van zinkvergiftiging is een teveel aan zink in supplementen, wat zowel acute als chronische symptomen kan veroorzaken. Symptomen van toxiciteit zijn onder andere:

• Misselijkheid en braken
• Diarree
• Buikkrampen en pijn
• Hoofdpijn

Te veel zink innemen kan ook tekorten aan andere voedingsstoffen veroorzaken. Een chronische hoge zinkinname kan bijvoorbeeld de opname van koper en ijzer verstoren.

Het best geteste zink supplement

Bekijk Product

Waardering 5.00 uit 5

Lees ook: Is ashwagandha gevaarlijk?

Veelgestelde vragen

Hoeveel zink per dag?

Voor een optimale gezondheid suggereren voedingsexperts dat een vrouw dagelijks ongeveer 7 mg zink per dag nodig heeft en ddat een man dagelijks 9 mg zou moeten consumeren.

Dit is echter slechts de aanbevolen hoeveelheid, het bovengrens niveau van zinkinname voor volwassenen wordt gesteld op 25 mg per dag om eventuele gezondheidsproblemen door overconsumptie te voorkomen.

Om een realistisch perspectief te geven, komt deze hoeveelheid ongeveer overeen met de hoeveelheid zink die je zou krijgen uit het consumeren van acht gebakken hamburgers in één dag. Dit is natuurlijk een voorbeeld en het is niet aan te raden om deze hoeveelheid vlees dagelijks te consumeren.

Als je supplementen neemt, kies dan opneembare vormen zoals zinkcitraat of zinkgluconaat in plaats van zinkoxide, dat slecht(er) wordt opgenomen.

Wanneer zink innemen?

Zink wordt het best ingenomen 1 tot 2 uur na de maaltijd. Echter, als het maagproblemen veroorzaakt, kan een zink supplement ook met voedsel worden ingenomen. Vermijd inname samen met voedingsmiddelen of supplementen die rijk zijn aan calcium, ijzer of vezels, omdat deze de opname van zink kunnen belemmeren.

Is het goed om zink te slikken?

Zink supplementen kunnen nuttig zijn voor mensen met een zink tekort of bepaalde gezondheidsomstandigheden. Maar, overmatige inname van zink kan ook schadelijk zijn, leidend tot bijwerkingen zoals misselijkheid en diarree. Het is verstandig om een arts te raadplegen alvorens supplementen te slikken.

Waar is zink goed voor?

Zink is een essentieel mineraal met een cruciale werking in vele biologische processen. Zo ondersteunt zink de immuunfunctie, helpt het bij de wondgenezing, en is essentieel voor de eiwitsynthese en DNA-vorming.

Zink is ook belangrijk voor de zintuiglijke functies, zoals smaak en geur. Ook speelt zink een sleutelrol in de groei en ontwikkeling tijdens zwangerschap, kindertijd en adolescentie.

Tot slot draagt zink bij tot de gezondheid van de huid en kan het helpen bij het reguleren van bloedsuikerspiegels.

We vinden het heel belangrijk om op te merken dat een evenwichtige voeding meestal voldoende zink levert, al kunnen zink supplementen nuttig zijn in bepaalde gevallen.

Zink kun je het beste 1 tot 2 uur na de maaltijd innemen.

Zink

Conclusie

Zink is nodig voor DNA synthese, immuunfunctie, metabolisme en groei. Het kan ontstekingen en het risico op sommige ouderdomsziekten verminderen.

De meeste mensen halen de ADH van 9 mg voor mannen en 7 mg voor vrouwen via de voeding, maar oudere volwassenen, mensen die een restrictief dieet volgen en mensen met aandoeningen die de zinkabsorptie belemmeren, hebben mogelijk meer zink nodig.

Omdat zinksupplementen met een hoge dosis tot gevaarlijke bijwerkingen kunnen leiden, herhalen we nog een keer dat je je aan de aanbevelingen moet houden en alleen supplementen te nemen als dat nodig is.

Verder lezen over: Hoe ziet schurft eruit?