Zijn noten gezond?
Noten zijn zaden die groeien aan bomen, het zijn droge vruchten. Meestal hebben noten een houtachtige dop en bevatten deze een harde vruchtwand.
Noten worden veelal gegeten omdat ze erg lekker smaken, daarnaast hebben noten ook veel voordelen voor je gezondheid. In noten zitten onder andere eiwitten, vitamine E, ijzer en vitamine B1.
Noten zijn eigenlijk vruchten met één zeer harde schil, met meestal maar één pit. Het zijn dus de zaden van een boom. Notne zijn zeer calorierijk, door het hoge vetgehalte die noten bevatten, hierdoor zijn ze ook zeer energierijk. Bekende soorten noten zijn bijvoorbeeld macadamia noten, amandelen, paranoten, cashewnoten, hazelnoten, walnoten en pecannoten.
Er zijn diverse soorten noten, zoals geroosterde, gebrande en ongebrande noten die je kunt kopen.
Geroosterde noten
Bij het roosteren van noten, wordt er geen olie gebruikt. Deze noten worden geroosterd met droge lucht.
Gebrande noten
Gebrande noten worden gefrituurd. Noten nemen nauwelijks frituurvet op, want ze bevatten zelf al veel vet, hierdoor bevatten gebrande noten net zoveel vet als ongebrande noten. De noten hebben in vergelijking wel iets minder vitamines en mineralen, omdat deze tot hoge temperaturen verhit zijn.
Ongebrande noten
Ongebrande noten zijn onbewerkt.
Noten hebben veel voordelen voor je gezondheid en ze bevatten veel gezonde voedingsstoffen. Onbewerkte noten bevatten geen e-nummers.
Noot soorten
Er zijn diverse soorten noten, die van andere bomen komen en allemaal verschillende voedingswaarden bevatten. Pinda’s worden vaak tot noten gerekend, echter vallen pinda’s onder de peulvruchten.
Amandelen kunnen officieel geen noten genoemd worden, dit is namelijk een fruitsoort. Doordat de eigenschappen van amandelen vergelijkbaar zijn met noten, worden ze toch als noten beschouwd. Onderstaand een overzicht van notensoorten.
Cashewnoten
Cashewnoten zijn zaden of vruchten die afkomstig zijn van de kasjoeboom. Tegenwoordig wordt deze boom geteeld in onder andere Ivoorkust, Vietnam en India, terwijl deze boom oorspronkelijk uit Brazilië komt.
Cashewnoten zijn rijk aan:
- Ijzer
- Fosfor
- Eiwitten
- Magnesium
- Enkelvoudig onverzadigde vetten
Cashewnoten kun je verwerken in avondmaaltijden, maar worden ook vaak los gegeten Je kunt veganistische kaas maken met deze noten.
Amandelen
Amandelen zijn de zaden of vruchten die afkomstig zijn van de amandelboom. Amandelen zijn rijk aan gezonde voedingstoffen, onder andere:
- Vezels
- Vitamine E
- Eiwitten
- Magnesium
- Enkelvoudig onverzadigde vetten
Amandelen zijn zeer vullend, doordat ze veel vezels, vetten en eiwitten bevatten. Je kunt amandelen zowel met als zonder velletje kopen. Ook worden amandelen in producten verwerkt, zoals brood en koekjes. Daarnaast zijn er veel winkels die amandelmeel verkopen.
Paranoten
De bomen waar de zaden van paranoten van afkomstig zijn, kunnen een hoogte bereiken van wel 40 tot 60 meter. In de vruchten zitten acht tot twaalf zaden, deze vruchten lijken op kokosnoten en zijn ongeveer 2kg.
Deze bomen kunnen tot wel 500 jaar oud worden en vind je vooral in de Amazone. In Paranoten zit 3500% seleen per 100 gram van de ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid), dit is een zeer hoge hoeveelheid seleen. Paranoten zijn onbewerkte noten, ze worden namelijk nooit gebrand.
Hazelnoten
De vrucht van de hazelaar is de hazelnoot. De eerder genoemde bomen groeien niet in Nederland, de hazelaar komt wel in Nederland voor.
In hazelnoten zitten:
- Vitamine E
- IJzer
- Vezels
- Eiwitten
- Vitamine B1
- Enkelvoudig onverzadigde vetten
In spreads, koekjes en brood worden vaak hazelnoten verwerkt, maar ze worden ook vaak los gegeten Je kunt veganistische kaas maken met deze noten.
Pistachenoten
Een andere benaming voor pistachenoten is ook wel pimpernoten. De kleine bomen, van ongeveer 10 meter waar pistachenoten aan groeien, komen oorspronkelijk uit Azië.
Pistachenoten zijn rijk aan:
- Fosfor
- IJzer
- Calcium
- Eiwitten
- Zink
- Magnesium
In ijs worden pistache noten regelmatig verwerkt, je kunt ze ook los eten.
Walnoten
Een andere benaming voor walnoten is ook wel okkernoten. Dit zijn de vruchten van een walnotenboom. Er zit een harde schil aan de buitenkant van de walnoot, hieromheen zit nog een bolster (een tweede zachte schil) die bescherming biedt.
Amandelen zijn rijk aan gezonde voedingstoffen, onder andere:
- Kalium
- Vitamine B1
- Zink
- Fosfor
- Magnesium
Walnoten zijn onbewerkt, het is niet mogelijk om deze noten gebrand te kopen. Walnoten zijn populair om te verwerken in gerechten, zoals zoetigheden en broden.
De bomen waar de zaden van paranoten van afkomstig zijn, kunnen wel 500 jaar oud worden en een hoogte bereiken van wel 40 tot 60 meter.
Gezondheidsvoordelen van noten
Noten bevallen veel gezonde voedingstoffen, zoals onverzadigde vetten, eiwitten, ijzer, vitamine E en vitamine B1. Het eten van ongezouten noten bieden bescherming tegen hard- en vaatziekten, dit is wetenschappelijk bewezen. Een ander voordeel van onbewerkte noten is dat ze een e-nummers bevatten.
Je LDL-cholesterol verlaagt, wanneer je ongezouten noten eet. Het HDL- en LDL-cholesterol, zijn twee typen cholesterol.
HDL-cholesterol verwijderd cholesterol uit het het bloed en zorgt ervoor dat dit naar de lever getransporteerd wordt. Terwijl het LDL-cholesterol juist dichtgeslibde bloedvaten zorgt, omdat deze in de bloedvaten blijft hangen. Doordat je noten eet, verminderd de aanwezigheid van LDL-cholesterol in de bloedvaten.
Het dagelijks eten van noten blijft een positieve invloed te hebben op een verlaagd risico op hart- en vaatziekten, deze kan wel tot 30% verlagen. De gezondheidsvoordelen komen ook voort uit de vezels die in noten zitten. Vezels spelen een grote rol in een vol gevoel na het eten, de versoepeling van je spijsvertering, verminderd risico op darmkanker, hart- en vaatziekten en diabetes type 2.
Dat ongezouten noten bescherming beiden tegen hart- en vaatziekten is zelfs wetenschappelijk bewezen.
De nadelen van noten eten
Noten bevatten relatief veel calorieën, in 25 gram noten (1 handje) zitten ongeveer 160kcal. Dit komt doordat er in noten veel onverzadigde vetten zitten. Daarom is het advies om niet meer dan een handvol noten per dag te eten. Naast onbewerkte noten, kun je ook veel gezouten noten kopen. Het zoutgehalte in deze noten is al gauw 1 gram zout per 100 gram, per soort en merk kan de hoeveelheid zout verschillen. 1 gram zout per 100 gram is 17% van de ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid). Wanneer je te veel zout binnenkrijgt, kan dit een te hoge bloeddruk veroorzaken.
Wanneer je allergisch bent, is het ook mogelijk om klachten te ervaren tijdens het eten van noten. Er kunnen jeukende bulten ontstaan. Ook is eczeem op de huid een klacht die veel voorkomt.
Wil je het risico verlagen op een hoge bloeddruk, zorg er dan voor je dat geen gezouten noten maar ongezouten noten eet.
Een notenallergie, wat houdt dat in?
Wanneer je een voedselallergie hebt en je consumeert bepaalde eiwitten (de allergenen), dan treedt er een afweerreactie op. Bij het consumeren van noten, treedt er dus een reactie op wanneer je een notenallergie hebt. In de noten zit een bepaald allergeen, waar je lichaam dan op reageert. Het kan voorkomen dat je bij het ene soort nooit wel een allergische reactie krijgt en bij het andere niet. Het allergeen is in bepaalde noten aanwezig, hierdoor kun je allergisch zijn voor een specifiek notensoort en niet per se voor alle noten. Na consumptie kan er jeuk of een zwelling bij de mond ontstaan binnen enkele minuten tijdens een allergische reactie op bepaalde voeding.
Doordat noten een veel vitamine B, vitamine E, onverzadigde vetten en ijzer bevatten, zijn (ongezouten) noten een belangrijk onderdeel van een gezond voedingspatroon. Noten zijn onderdeel van de Schijf Van Vijf. Ben je allergisch voor noten, dan doe je er verstandig aan om op zoek te gaan naar een vervangend levensmiddel waar vergelijkbare nutriënten in zitten. Plantaardige oliën of vis zijn een goede optie omdat deze onverzadigde vetten bevatten. Bespreek je allergie altijd met een diëtist, zij kunnen je het beste adviseren wat wat je in plaats van deze levensmiddelen kunt consumeren.
Hoeveel noten zijn gezond per dag?
Een handje ongezouten noten van 25 gram eten per dag is wat er wordt aangeraden. Zo voorkom je de nadelen, maar krijg je wel de gezondheidsvoordelen mee. Dit kunnen alle soorten ongezouten noten zijn, ook pinda’s en amandelen. 100% notenpasta’s tellen ook mee. Je kunt de noten in je avondeten verwerken of een handje per dag los eten. Hazelnoten zijn erg lekker in een salade en je kunt cashewnoten verwerken in een gerecht met noedels. Noten fungeren gedeeltelijk ook als vleesvervanger, omdat noten eiwitten bevatten en er zitten veel benodigde voedingsstoffen in. Belangrijk is om hierbij op te letten dat je voldoende vitamine B12 binnenkrijgt, aangezien noten geen vitamine B12 bevatten.
Wat zijn de meest gezonde noten?
Het is bevordelijk voor een goede gezondheid is een handje noten per dag te eten. Zoals eerder genoemd zitten er in noten van nature veel goede vezels, onverzadigde vetten, ijzer en eiwitten. Deze voedingsstoffen dragen bij aan het gezond houden van je bloedvaten. Maar, wat zijn nu de meest gezonde noten? Ieder soort noten is gezond! Het maakt dus weinig uit voor welk type noot je kiest. Hou wel er wel rekening mee dat de noten ongezouten moeten zijn en dat er niets aan de noten is toegevoegd, zoals smaakstoffen en dergelijken. Het heeft geen negatieve invloed op je gezondheid of je kiest uit geroosterde, gebrande en ongebrande noten. Je kunt dus jouw lekkerste soort noot kiezen.
Een handje noten staat gelijk aan 25 – 30 gram noten, dit kunnen 8 paranoten, 10 pecannoten, 12 macadamia noten, 15 walnoten, 16 amandelen of 30 hazelnoten zijn.
Waarom noten zo duur zijn
De hoge prijs van noten heeft verschillende oorzaken, namelijk:
- Rijpingsproces
Het rijpingsproces van noten is langdurig. Zo doet een notenboom om rijp te zijn voor productie er gemiddeld 5 jaar over. Dus meer noten produceren is vrij lastig en kan niet zomaar. - Oogst opbrengst
In vergelijking met andere gewassen is de opbrengt noten per vierkante meter niet zo groot. - Arbeidsintensief
Het is een arbeidsintensieve taak om noten te oogsten; de noten moeten bijvoorbeeld gekraakt worden, sommige noten worden geroosterd en soms moet het vliesje van de noot verwijderd worden. Vervolgens worden deze eventueel ook nog gekruid of gezouten. - Koel bewaren
Om ervoor te zorgen dat noten niet snel bederven, moeten deze koel bewaard worden. - Transport
Noten worden over het algemeen geïmporteerd, hierdoor zijn er hoge transport kosten om de noten in de supermarkt of bij een notenboer te krijgen. - Het aanbod verminderd
Er worden steeds meer noten gegeten in de landen waar noten oorspronkelijk vandaan komen, zoals India en China. Hierdoor wordt het aanbod dat geëxporteerd kan worden steeds kleiner. Door een verminderd aanbod, wordt de prijs omhoog gedreven en worden de noten duurder.
Noten kun je ook prima zelf roosteren. Je kunt zelf ingrediënten toevoegen en zo weet je ook exact hoe de noten zijn verwerkt.
Recept om zelf in de oven noten te roosteren
Natuurlijk kun je kant-en-klaar geroosterde noten eten, maar zelf noten roosteren is veel leuker! Je kunt zelf ingrediënten toevoegen, zoals gedroogd fruit of kaneel en zo weet je ook exact hoe de noten zijn verwerkt.
Hier is het recept om in 5 stappen zelf noten te roosteren:
- Verwarm de oven voor op 175 graden.
- Gebruik een bakplaat om de noten en eventuele andere ingrediënten op te leggen.
- Bak de noten ongeveer 4 à 5 minuten.
- Keer de noten en zet de bakplaat terug in de oven voor nogmaals zo’n 4 à 5 minuten.
- Je noten zijn klaar! Haal de geroosterde noten uit de oven en laat ze goed afkoelen.
Voeg je zelf geroosterde noten eens toe aan je havermout of yoghurt. Of eet ze gewoon lekker los!
