Samenvatting: Kun je teveel vitamines slikken?
Overdosering van bepaalde vitamines kan leiden tot ernstige complicaties en in zeldzame gevallen zelfs tot de dood. Daarom moet je vitamine pillen verantwoord volgens de aanwijzing slikken, en een betrouwbare gezondheidsdeskundige zoals je huisarts te raadplegen als je vragen hebt over de juiste dosering.
Veilig vitamines innemen
Eerlijk is eerlijk, consumenten worden online makkelijk overspoeld met informatie dat het innemen van extra hoge doses van bepaalde vitamines de gezondheid op allerlei manieren ten goede kan komen. Te veel van sommige voedingsstoffen innemen kan echter wel degelijk gevaarlijk zijn.
Dit artikel bespreekt de veiligheid van het innemen van vitamines, evenals de bijwerkingen en mogelijke risico’s van (te) hoge doses.
Vetoplosbare vs. wateroplosbare vitamines
De 13 bekende vitamines zijn verdeeld in 2 categorieën – vetoplosbare en wateroplosbare vitaminen.
In water oplosbare vitamines
In water oplosbare vitamines worden gemakkelijk uitgescheiden uit het lichaam en niet gemakkelijk opgeslagen in weefsels. Er zijn meer wateroplosbare vitamines dan vetoplosbare.
Tot de in water oplosbare vitamines behoren vitamine C, plus acht soorten vitamine B:
- Vitamine B1 (thiamine)
- Vitamine B2 (riboflavine)
- Vitamine B3 (niacine)
- Vitamine B5 (pantotheenzuur)
- Vitamine B6 (pyridoxine)
- Vitamine B7 (biotine)
- Vitamine B9 (foliumzuur)
- Vitamine B12 (cobalamine)
Omdat wateroplosbare vitamines niet worden opgeslagen maar uitgescheiden via de urine, veroorzaken ze minder snel problemen, zelfs bij hoge doses.
Het nemen van zeer hoge doses van sommige wateroplosbare vitamines kan echter leiden tot potentieel gevaarlijke bijwerkingen.
“Wateroplosbare vitamines veroorzaken minder snel problemen.”
Zo kan inname van zeer hoge doses vitamine B6 na verloop van tijd leiden tot mogelijk onomkeerbare zenuwschade, terwijl inname van grote hoeveelheden niacine – meestal meer dan 2 gram per dag – leverschade kan veroorzaken.
Vetoplosbare vitamines
In tegenstelling tot in water oplosbare vitaminen lossen in vet oplosbare vitaminen niet op in water en worden ze gemakkelijk opgeslagen in de weefsels van je lichaam. Er zijn vier in vet oplosbare vitamines:
- Vitamine A
- Vitamine D
- Vitamine E
- Vitamine K
Omdat vetoplosbare vitamines zich in het lichaam kunnen ophopen, is de kans groter dat deze voedingsstoffen tot toxiciteit leiden dan wateroplosbare vitamines.
Hoewel het zelden voorkomt, kan het innemen van te veel vitamine A, D of E leiden tot mogelijk schadelijke bijwerkingen.
Anderzijds lijkt het innemen van hoge doses niet-synthetische vitamine K relatief ongevaarlijk, reden waarom voor deze voedingsstof in Amerika bijvoorbeeld geen bovengrens voor inname is vastgesteld.
“Vetoplosbare vitamines kunnen sneller tot toxiteit leiden.”
Bovenste inname niveaus worden vastgesteld om de maximale dosis van een voedingsstof aan te geven waarvan het onwaarschijnlijk is dat die schadelijk is voor bijna alle mensen in een algemene populatie.
Kortom..
In water oplosbare vitamines worden gemakkelijk uit het lichaam uitgescheiden, terwijl in vet oplosbare vitamines in weefsels kunnen worden opgeslagen. In vet oplosbare vitamines veroorzaken eerder toxiciteit, hoewel in water oplosbare vitamines dat ook kunnen doen.
Mogelijke risico’s van te veel vitamine pillen
Bij natuurlijke consumptie via voedsel is het onwaarschijnlijk dat deze voedingsstoffen schadelijk zijn, zelfs als ze in grote hoeveelheden worden ingenomen.
Maar wanneer ze in geconcentreerde doses in supplementvorm worden ingenomen, is het gemakkelijk om te veel te nemen, en dat kan leiden tot negatieve gevolgen voor de gezondheid.
Bijwerkingen teveel wateroplosbare vitamines
Bij overmatig gebruik kunnen sommige wateroplosbare vitamines nadelige effecten hebben, waarvan sommige gevaarlijk kunnen zijn.
Tot deze vitamines behoren vitamine B1 (thiamine), vitamine B2 (riboflavine), vitamine B5 (pantotheenzuur), vitamine B7 (biotine) en vitamine B12 (cobalamine).
Het is belangrijk om op te merken dat – hoewel deze vitamines geen waarneembare toxiciteit hebben – sommige een wisselwerking kunnen hebben met medicijnen en de resultaten van bloedtesten kunnen verstoren. Daarom is voorzichtigheid geboden bij alle voedingssupplementen.
Vitamine C
Hoewel vitamine C een relatief lage toxiciteit heeft, kunnen hoge doses ervan maagdarmstoornissen veroorzaken, waaronder diarree, krampen, misselijkheid en braken. Migraine kan optreden bij doses van 6 gram per dag.
Vitamine B3 (niacine)
Bij inname in de vorm van nicotinezuur kan niacine leiden tot hoge bloeddruk, buikpijn, verminderd gezichtsvermogen en leverschade wanneer het in hoge doses van 1-3 gram per dag wordt geconsumeerd.
Vitamine B6 (pyridoxine)
Langdurige overconsumptie van B6 kan ernstige neurologische symptomen, huidletsels, gevoeligheid voor licht, misselijkheid en brandend maagzuur veroorzaken, waarbij sommige van deze symptomen optreden bij een inname van 1-6 gram per dag.
Vitamine B9 (foliumzuur)
Het nemen van te veel foliumzuur of foliumzuur in supplementvorm kan de mentale functie aantasten, het immuunsysteem negatief beïnvloeden, en een mogelijk ernstig vitamine B12-tekort maskeren.
We merken erbij op dat dit bijwerkingen zijn die gezonde mensen kunnen ervaren als ze grote doses van deze vitamines nemen. Personen met gezondheidsproblemen kunnen nog ernstiger reacties ondervinden bij het innemen van te veel van een bepaalde vitamine.
Voorbeeld: hoewel het onwaarschijnlijk is dat vitamine C giftigheid veroorzaakt bij gezonde mensen, kan het leiden tot weefselschade en fatale hartafwijkingen bij mensen met hemochromatose, een ijzeropslagstoornis.
Lees ook: Waar is vitamine B goed voor?
Bijwerkingen gerelateerd aan overconsumptie van vetoplosbare vitamines
Omdat vetoplosbare vitaminen zich kunnen ophopen in de weefsels van je lichaam, kunnen ze veel meer schade aanrichten als ze in hoge doses worden ingenomen, vooral gedurende lange perioden.
Afgezien van vitamine K, die een geringe kans op toxiciteit heeft, hebben de overige drie vetoplosbare vitamines een vastgestelde ADH vanwege hun vermogen om bij hoge doses schade te veroorzaken.
Hier volgen enkele bijwerkingen die verband houden met de overconsumptie van vetoplosbare vitamines:
Vitamine A
Hoewel vitamine A-toxiciteit, of hypervitaminose A, kan ontstaan door het eten van vitamine A-rijk voedsel, wordt het meestal in verband gebracht met supplementen. Symptomen zijn misselijkheid, verhoogde intracraniële druk, coma en zelfs de dood.
Vitamine D
Vergiftiging door het innemen van hoge doses vitamine D-supplementen zoals vitamine D3 kan leiden tot gevaarlijke symptomen, waaronder gewichtsverlies, verminderde eetlust en onregelmatige hartslag. Het kan ook het calciumgehalte in het bloed verhogen, wat kan leiden tot schade aan organen.
Vitamine E
Een hoge dosis vitamine E-supplementen kan de bloedstolling verstoren, bloedingen veroorzaken en leiden tot een hemorragische beroerte.
Vitamine K
Hoewel vitamine K een laag potentieel heeft voor toxiciteit, kan het een wisselwerking hebben met bepaalde medicijnen, zoals warfarine en antibiotica.
Kortom..
Zowel water- als vetoplosbare vitamines kunnen bijwerkingen veroorzaken als ze in hoge doses worden ingenomen, waarbij sommige ernstiger symptomen veroorzaken dan andere.
Kun je doodgaan door te veel vitaminepillen?
Hoewel het uiterst zeldzaam is om te overlijden aan een overdosis vitamines, zijn er gevallen gemeld van overlijden als gevolg van vitaminetoxiciteit.
Hypervitaminose A kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door één grote dosis van meer dan 200 mg vitamine A, of chronisch gebruik van meer dan 10 keer de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.
Vitamine A vergiftiging kan leiden tot ernstige complicaties, zoals verhoogde druk van het ruggenmergvocht, coma, en mogelijk fatale orgaanschade.
Bovendien kan het langdurig innemen van megadoses vitamine D – meer dan 50.000 IE per dag – leiden tot hoge calciumspiegels in het bloed (hypercalciëmie), wat tot de dood kan leiden.
Overdosering van andere vitamines kan eveneens mogelijk fatale bijwerkingen veroorzaken, zoals leverschade.
Uit een rapport blijkt dat het innemen van zeer hoge doses van meer dan 5 gram niacine met verlengde afgifte kan leiden tot metabole acidose, een ophoping van zuur in de lichaamsvloeistoffen, en tot acuut leverfalen – wat beide fataal kan zijn.
Houd in gedachten dat deze potentieel dodelijke bijwerkingen samenhangen met het innemen van uitzonderlijk hoge doses vitamines. Toch moet altijd voorzichtigheid worden betracht bij het innemen van een voedingssupplement.
Hoe neem je veilig vitamines in?
De beste manier om de voedingsstoffen die je nodig hebt binnen te krijgen is door goede en gevarieerde voeding. Veel mensen moeten echter om verschillende redenen vitamines aanvullen.
Leeftijd, genetische afwijkingen, medische aandoeningen en voeding zijn allemaal factoren die de behoefte aan bepaalde voedingsstoffen kunnen vergroten.
Gelukkig zijn vitamines doorgaans veilig om in te nemen, zolang ze verantwoord gebruikt worden. Houd er rekening mee dat je zorgverlener je in bepaalde omstandigheden kan aanraden meer dan de ADH voor bepaalde voedingsstoffen in te nemen om een tekort te corrigeren.
“Vitamines zijn veilig wanneer ze verantwoord gebruikt worden.”
Bijvoorbeeld, vitamine D tekorten worden vaak behandeld met hoog gedoseerde vitamine D injecties of supplementen die meer dan de reguliere aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine D leveren.
De meeste supplementen doen aanbevelingen over hoeveel je van een bepaalde vitamine per dag moet innemen, toch kan de behoefte per persoon dus wel iets verschillen. Als je vragen hebt over de dosering van vitamines, kun je het beste een (medisch) deskundige raadplegen.
Conclusie
Hoewel vitaminesupplementen door veel mensen dagelijks veilig worden ingenomen, is het mogelijk om een te hoge dosis te nemen, wat kan leiden tot nadelige bijwerkingen. Overdosering van bepaalde vitamines kan leiden tot ernstige complicaties en in zeldzame gevallen zelfs tot de dood.
Om deze redenen is het belangrijk om vitaminen verantwoord te gebruiken en een betrouwbare gezondheidsdeskundige te raadplegen als je vragen hebt over de juiste dosering. Want andersom is bijvoorbeeld een vitamine B tekort natuurlijk ook niet gezond..
