Wat zijn NAC supplementen?
NAC supplementen zijn de synthetische vorm van het aminozuur cysteïne. Cysteïne is een niet-essentieel (of semi-essentieel) aminozuur. Dit betekent dat je lichaam een deel aanmaakt van wat je nodig hebt en dat je ook een deel uit voedsel haalt.
Online zijn veel positieve ervaringen van mensen te lezen over NAC-supplementen, zoals voor bepaalde gezondheidsaandoeningen, ademhalingsziekten, hartziekten en psychische aandoeningen. Sommige van deze ervaringen worden ondersteund door (voorlopig) onderzoek, andere nog niet.
Lees meer over: Wat zijn NAC supplementen?
Voordelen van N-Acetylcysteïne
Sommige onderzoeken suggereren dat een voordeel NAC-supplementen is dat het de hoeveelheid glutathion in je lichaam kan verhogen. Glutathion is een krachtige antioxidant en om het te maken bindt NAC zich met twee andere aminozuren-glutamine en glycine.
Glutathion speelt essentiële rollen in het lichaam, waaronder:
- Het reguleren van cellulaire activiteiten
- Het onder controle houden van het immuunsysteem
- Neutraliseren van vrije radicalen die cellen en weefsels beschadigen.
Mensen met kennis van de integratieve geneeskunde suggereren dat de verhoging van glutathion kan helpen bij het voorkomen en beheersen van sommige gezondheidsaandoeningen, zoals:
- Acetaminophen vergiftiging
- Longziekten, waaronder chronische obstructieve longziekte (COPD)
- Virale ziekten, waaronder Covid-19
- Hartkwalen
- Mannelijke onvruchtbaarheid
- Polycysteus ovarium syndroom
- Psychische aandoeningen
- Neurologische ziekte
- Inflammatoire darmziekte
- Obstructieve slaapapneu
Sommige onderzoekers suggereren dat NAC voordelen zou kunnen hebben tegen bepaalde soorten kanker, leverziekten zoals cirrose of hepatitis, nierziekten en lupus. Het bewijs tot nu toe ondersteunt deze beweringen echter niet voldoende; je moet dus nooit NAC-supplementen gebruiken voor de behandeling van één van de bovenstaande aandoeningen. Praat altijd eerst met je arts voordat je een supplement gebruikt. Dat is de enige persoon die voor jou kan bepalen of er voordelen voor jouw gezondheidsdoelen zijn te behalen.
NAC is verkrijgbaar als N-Acetylcysteïne poeder, tabletten en capsules
Voordelen voor longziekten
Sommige studies hebben gekeken naar de voordelen van NAC bij mensen met longziekten zoals:
- Chronische bronchitis
- COPD
- Cystische fibrose
Een analyse uit 2015, gepubliceerd in European Respiratory Review, evalueerde 13 studies waarbij 4.155 mensen met COPD betrokken waren. De conclusie was dat 1.200 milligram (mg) NAC per dag de incidentie en ernst van flares verminderde in vergelijking met een placebo. In Amerika zijn NAC supplementen inmiddels goedgekeurd als aanvullende behandeling voor het helpen afbreken van slijm bij longaandoeningen.
Andere voordelen
Hartziekten
Voorstanders van NAC zeggen dat het het risico op hartziekten kan helpen verlagen door oxidatieve stress op het hart te verminderen. Oxidatieve stress ontstaat wanneer een onbalans van vrije radicalen (onstabiele moleculen) de cellen en weefsels van je lichaam beschadigt. In onderzoek verminderde dagelijks gebruik van NAC de hypertensie (hoge bloeddruk), die een belangrijke bijdrage levert aan atherosclerose (opbouw van plaque in de slagaders).
Volgens een studie uit 2015 in het American Journal of Clinical Nutrition hadden mensen die vier weken lang NAC-supplementen namen een significante daling van de systolische (bovenste getal) en diastolische (onderste getal) bloeddruk. Deze dalingen traden op ongeacht hun gewicht, cholesterolgehalte en of ze rookten.
Dezelfde studie suggereerde ook dat NAC het homocysteïnegehalte van je bloed kan verlagen. De langetermijneffecten van NAC op de bloeddruk zijn echter onbekend. De bovengenoemde studie was te klein om harde conclusies te trekken, maar leverde veelbelovende bewijzen die meer onderzoek hiernaar kunnen aanmoedigen.
Mannelijke onvruchtbaarheid
Er is onderzocht of NAC de vruchtbaarheid bij biologische mannen met varicoceles verder kan verbeteren. Varicoceles is een belangrijke oorzaak van mannelijke onvruchtbaarheid, die het gevolg is van vergrote aderen in het scrotum en de testikels.
Volgens een studie uit 2016 hadden mensen die een operatie ondergingen om varicoceles te behandelen hogere conceptiecijfers als ze NAC namen voor en na de operatie. Maar ook dit was een kleine, voorlopige studie.
Polycysteus ovariumsyndroom
NAC kan de symptomen van het polycysteus ovarium syndroom (PCOS) helpen verlichten, volgens een systematische review uit 2015. De review evalueerde acht studies met in totaal 910 mensen met PCOS. Onderzoekers vonden dat NAC de ovulatie en het aantal zwangerschappen verbeterde in vergelijking met een placebo.
“NAC supplementen mogelijk goed bij een polycysteus ovariumsyndroom.”
De verbetering was echter niet zo groot als bij metformine (een receptgeneesmiddel dat gebruikt wordt om PCOS te behandelen). Diezelfde onderzoekers meldden ook dat NAC geen verbetering bracht in andere veel voorkomende symptomen van PCOS, zoals menstruele onregelmatigheden of gewichtstoename.
5 Voordelen van N-Acetylcysteïne voor PCOS
Geestelijke Gezondheidsstoornissen
NAC kan een rol spelen bij de behandeling van psychische aandoeningen die verband houden met ontsteking en ontregeling van de neurotransmitter (chemische stof in de hersenen) glutamaat.
Voorlopige resultaten zijn meestal niet overtuigend, maar sommige onderzoeken suggereren dat NAC-supplementen een effectieve aanvullende behandeling kunnen zijn voor:
- Stemmingsstoornissen, waaronder depressieve & biopolaire stoornis
- Obsessief-compulsieve stoornis (OCD)
- Schizofrenie
- Stoornissen door drugsmisbruik
NAC-supplementen zouden volgens de onderzoekers niet alleen worden gebruikt voor de behandeling van psychische stoornissen, maar gezien moeten worden als een aanvullende behandeling, en alleen na overleg met een arts.
Lees ook: De 10 belangrijkste vitamines voor je gezondheid
Neurologische ziekten
NAC kan een nut hebben als aanvullende behandeling voor sommige neurologische aandoeningen, waaronder:
- De ziekte van Parkinson
- De ziekte van Alzheimer/dementie
- Multiple sclerose
- Perifere en diabetische neuropathie
- Revalidatie van beroertes
Dit zou ook komen door zijn antioxiderende en ontstekingsremmende eigenschappen.
Inflammatoire darmziekten
Inflammatoire darmziekte (IBD) is een overkoepelende term voor de ziekte van Crohn (CD) en colitis ulcerosa (UC). Oxidatieve stress wordt verondersteld een rol te spelen bij deze aandoeningen, dus hebben behandelingen met antioxidanten behoorlijk wat aandacht gekregen. In studies hielpen NAC-supplementen terugval te voorkomen bij mensen die afbouwden van het medicijn prednison, zowel bij CD17 als UC.
Slaapapneu
Slaapapneu zorgt ervoor dat je tijdens je slaap korte tijd stopt met ademen. Het wordt beschouwd als een oorzaak van ontstekingen en een risicofactor voor hoge bloeddruk, beroerte en hartziekten.
Sommige kleine studies hebben gesuggereerd dat NAC-supplementen kunnen helpen de nachtelijke ademhaling te verbeteren en het snurken te verminderen bij mensen met slaapapneu.
Cysteïne tekort
Omdat cysteïne in het lichaam wordt aangemaakt en voorkomt in eiwitrijk voedsel, is een tekort zeldzaam. Als je vegetariër of veganist bent, kun je echter een risico lopen op een tekort aan cysteïne, vooral als je niet veel cysteïnerijke planten eet.
NAC supplement bijwerkingen
Zoals bij alle supplementen zijn er niet alleen voordelen te behalen, maar kunnen er tevens bijwerkingen ontstaan bij het gebruik van NAC supplementen. Ze komen wel vaker voor bij hoge doses en kunnen weer verschillen door de verschillende vormen van het supplement.
Mogelijke bijwerkingen van orale NAC-supplementen zijn:
- Misselijkheid
- Braken
- Diarree
- Jeuk
- Roodheid van de huid
Klopt het dat een NAC supplement stinkt?
Eh.. ja, NAC supplementen kunnen zeker stinken naar rotte eieren, wat weer kan bijdragen aan misselijkheid en braken. Het gebruik van vormen die de smaak maskeren, zoals gearomatiseerde tabletten die in water oplossen, kan wel helpen.
Geïnhaleerde NAC kan veroorzaken:
- Een loopneus
- Slaperigheid
- Benauwdheid op de borst
- Gevoelloosheid in de mond
Als je astma hebt, moet je (natuurlijk) voor gebruik eerst je arts raadplegen.
Allergieën voor NAC zijn ongewoon, maar helaas ook kunnen voorkomen. Het risico is het grootst tijdens NAC-infusies. In zeldzame gevallen kan een infuus anafylaxie veroorzaken, een levensbedreigende allergische reactie.
Voor wie zijn NAC supplementen veilig?
Hoewel NAC over het algemeen veilig is bij gebruik volgens voorschrift, is het niet veilig voor iedereen of op alle momenten in je leven.
- Zwangerschap of borstvoeding: Niet innemen zonder goedkeuring van je zorgverlener.
- Kinderen: Een veilige en effectieve orale dosis NAC is niet vastgesteld. Geef het niet aan kinderen tenzij op voorschrift van een zorgverlener.
- Mensen met bloedingsstoornissen: NAC kan de bloedstolling vertragen. Neem het niet als je een bloedingsstoornis hebt zoals hemofilie of de ziekte van Von Willebrand.
- Mensen met een nierziekte: Door tegenstrijdig onderzoek zijn richtlijnen voor NAC bij nierziekten niet vastgesteld. Praat eerst met je zorgverlener voordat je NAC gebruikt.
- Mensen met astma: Wees voorzichtig met NAC, tenzij dit onder medisch toezicht gebeurt. NAC kan bronchospasmen veroorzaken bij inademing of orale inname. Omdat NAC invloed kan hebben op bloedonderzoek en de bloedstolling kan vertragen, moet je mogelijk 12 uur voor een bloedafname en gedurende 2 weken voor electieve operaties stoppen met het innemen ervan.
Lees ook: Welke supplementen heb ik nodig?
Dosering NAC supplementen
De meeste NAC-supplementen worden verkocht in doseringen van 500 mg, hoewel sommige doseringen oplopen tot 1.200 mg. De voorgestelde doses variëren van 1 tot 4 doses per dag voor een totaal van 500 mg tot 2.000 mg per dag.
Wat gebeurt er als ik te veel NAC neem?
Orale NAC is niet in verband gebracht met gevallen van toxiciteit (overdosering). Te veel NAC innemen kan wel de kans op één van de hierboven beschreven bijwerkingen vergroten.
Bijwerkingen NAC in combinatie met medicijnen
NAC kan de werking van sommige medicijnen versterken of verstoren, waaronder:
Angina medicijnen: NAC kan de werking van nitraten voor angina (hartpijn door verminderde doorbloeding) versterken. Dit kan ernstige hoofdpijn veroorzaken.
Bloedverdunners: NAC kan verder bijdragen aan bloedingen. Je moet NAC niet nemen zonder medisch toezicht.
Antihypertensiva: NAC kan de bloeddruk verder verlagen en leiden tot gevaarlijke dieptepunten (hypotensie).
Geactiveerde houtskool: NAC-suppletie kan de beoogde werking ervan verstoren.19
Hoe moet je NAC supplementen bewaren?
NAC-supplementen moeten bij kamertemperatuur in een koele, droge ruimte worden bewaard. Gooi supplementen die over de datum zijn, die verkleurd zijn of tekenen van bederf vertonen weg. Het is belangrijk op te merken dat NAC een geur kan hebben die lijkt op zwavel, wat normaal is.
Welke NAC supplementen kun je kopen?
Je kunt NAC supplementen kopen in de volgende vormen:
- Tabletten
- Capsules
- Softgels
- Bruistabletten
- Poeders
Conclusie
Er lijkt bewijs te zijn dat het gebruik van NAC-supplementen kan helpen bij het beheersen van symptomen van virale ziekten, hartziekten, mannelijke onvruchtbaarheid, PCOS, psychische en neurologische aandoeningen, inflammatoire darmziekten en slaapapneu.
Bijwerkingen en interacties met medicijnen zijn mogelijk bij NAC-supplementen. Overleg daarom altijd met je arts of huisarts voordat je aan NAC supplementen begint.
Verder lezen: Wat doet GABA?
