Vitamine D is een vetoplosbare voedingsstof die helpt bij de groei en ontwikkeling van onze botten en tanden. Het verbetert ook de weerstand tegen bepaalde ziekten door de manier waarop het ons immuunsysteem versterkt.
Ons lichaam maakt vitamine D op natuurlijke wijze aan wanneer we in het zonlicht zijn, maar we kunnen het ook binnenkrijgen via supplementen en bepaalde voedingsmiddelen.
Vitamine D is essentieel voor zowel onze geestelijke als lichamelijke gezondheid omdat studies hebben aangetoond dat het symptomen van depressie en angst kan verlichten.
Als we een tekort aan vitamine D krijgen, kunnen we bijwerkingen gaan ervaren, zoals botpijn, spierzwakte, depressie en vermoeidheid. Maar hoe lang moet je van die klachten herstellen en hoe snel werkt vitamine D?
Hoe lang herstellen van een vitamine D tekort?
Hoe lang de herstelzorg van een vitamine D tekort duurt hangt af van het voedingstekort. Mensen met een heel groot vitamine D tekort zouden al na een paar dagen iets kunnen herstellen, terwijl het voor mensen met klein vitamine D tekort een á twee weken kan duren voordat ze zich gezonder en energieker gaan voelen. Een volledig herstel kan tot 12 weken duren.
Wat is vitamine D?
Vitamine D is een vetoplosbare vitamine die een rol speelt bij veel essentiële lichaamsfuncties. Er zijn twee vormen van vitamine D in de voeding en supplementen:
- Vitamine D2 (ergocalciferol): te vinden in sommige paddenstoelen
- Vitamine D3 (cholecalciferol): zit in vette vis, visleverolie en eigeel
Aanzienlijke hoeveelheden vitamine D kunnen gelukkig ook in je huid worden aangemaakt wanneer je wordt blootgesteld aan UV-stralen van zonlicht. Je lichaamsvet slaat overtollige vitamine D op voor later gebruik.
Bijna elke cel in je lichaam heeft een receptor voor vitamine D. Het is essentieel voor veel processen, waaronder de gezondheid van je botten, de werking van je immuunsysteem en het verminderen van ontstekingen. Het helpt het lichaam ook om calcium op te nemen.
Vitamine D3 wordt als de beste vitamine D vorm gezien, doordat D3 sneller wordt opgenomen door het lichaam.
Waar is vitamine D goed voor?
De belangrijkste taken van vitamine D zijn:
- De stofwisseling van calcium en glucose
- Het regelen van de bloedspiegels van de mineralen calcium en fosfaat
- De groei van sterke en gezonde botten mogelijk maken
- Het mogelijk maken van gezonde spieren
- Het controleren en stimuleren van celgroei
- Beheersen van de ontstekingsreactie
- Stimuleren van het immuunsysteem en de afgifte van antilichamen
Wat is een vitamine D tekort eigenlijk?
Als je een vitamine D-tekort hebt, is de hoeveelheid vitamine D die in je lichaam circuleert gedaald tot onder het niveau dat nodig is voor een optimale gezondheid.
Er is veel variatie in optimale niveaus: oudere mensen hebben bijvoorbeeld meer vitamine D nodig dan jongere mensen, terwijl inwoners van koudere landen meer nodig hebben dan inwoners van gebieden waar de zon altijd schijnt.
Maar de meeste voedingsdeskundigen classificeren een bloedspiegel van 20-30 nanogram per milliliter (ng/ml) als gezond, en alles onder de 12 ng/ml als een indicatie van een tekort. Sommige medische autoriteiten classificeren alles onder de 20ng/ml als een tekort.
Senioren hebben meer vitamine D nodig.
Op dezelfde manier zien de meeste voedingsdeskundigen 400-800 internationale eenheden (IE) vitamine D per dag als een minimum voor het behoud van gezondheid. Maar dat is slechts de basis en iedereen met een vastgesteld tekort zou moeten streven naar een inname van 1000 IE en meer per dag.
4.000 IE vitamine D per dag wordt beschouwd als de veilige bovengrens voor de meeste mensen. Een internationale eenheid is de basismaateenheid die wordt gebruikt in de farmacologie, de tak van de geneeskunde die zich bezighoudt met de werking van geneesmiddelen en soortgelijke stoffen.
Vitamine D-tekorten komen verrassend vaak voor. Maar liefst één op de vijf volwassenen en kinderen in Europa heeft op een bepaald moment lagere dan ideale waarden, door bijvoorbeeld slechte voeding en onvoldoende blootstelling aan zonlicht. Zoals je je kunt voorstellen is dat laatste vooral een probleem in de wintermaanden.
Vitamine D-tekorten komen verrassend vaak voor.
Hoe herken je een vitamine D-tekort?
In het meest uiterste geval kan een vitamine D tekort ernstige botafwijkingen veroorzaken, zoals rachitis (bij kinderen) en osteoporose (bij volwassenen): dit komt omdat de vitamine zo belangrijk is voor de opname van calcium waaruit botten worden gemaakt.
Gelukkig komt zo’n tekort zelden voor. Meer algemeen voorkomende symptomen zijn:
- Algemene pijnen, een gevoel van niet lekker in je vel zitten
- Onevenredige vermoeidheid, overmatige vermoeidheid
- Spiertrillingen en krampen
- Moeite met opstaan of traplopen
- Onstabiel lopen
- Pijn in de botten en gevoeligheid in gebieden die het meest beïnvloed worden door beweging, zoals de onderrug, heupen, dijen en voeten
- Trage genezing van wonden
- Stemmingsstoornissen, depressie
Zelfs als kinderen ontsnappen aan ernstige symptomen zoals rachitis, kunnen kinderen met een vitamine D-tekort het volgende vertonen:
- Prikkelbaarheid
- Tandproblemen en vertraagde ontwikkeling
- Ademhalingsstoornissen
- Een grotere vatbaarheid voor infecties
- Vertraagde groei
Lees ook: Veroorzaakt vitamine D tekort psychische klachten?
Welke behandelingen zijn er voor vitamine D tekorten?
Als je last hebt van de hierboven beschreven vitamine D tekort symptomen, spreek dan zeker met je huisarts. Die zal je waarschijnlijk doorverwijzen voor bloedonderzoek om vast te stellen of je inderdaad een vitamine D-tekort hebt.
Gelukkig is de behandeling in alle gevallen, behalve de meest extreme, eenvoudig en duidelijk: breng meer vitamine D in je leven.
Als je een duidelijk tekort hebt, zullen artsen waarschijnlijk supplementen of levertraan voorstellen. Ze zullen waarschijnlijk ook adviseren om je dieet aan te passen met vitamine D-rijke voedingsmiddelen zoals:
- Vette vis zoals tonijn, makreel en zalm
- Paddenstoelen
- Eigeel
- Rood vlees
- Versterkt voedsel
Het vitamine D-gehalte van in het wild gevangen zalm en in het wild gekweekte paddenstoelen is meestal meerdere malen hoger dan dat van op de boerderij gekweekte soorten, dankzij een combinatie van betere voedingsstoffen en een hogere blootstelling aan zonlicht.
Eieren van kippen met vrije uitloop bevatten om dezelfde reden ook meerdere malen meer vitamine D dan eieren van legbatterijkippen.
Verrijkte voedingsmiddelen hebben extra voedingsstoffen toegevoegd tijdens het productieproces om de algemene gezondheid te bevorderen. Vitamine B en D zitten vaak in ontbijtgranen, sojamelk, sinaasappelsap en andere producten.
Met vitamine D verrijkte eieren worden geproduceerd door kippen die speciaal voer hebben gekregen.
Blootstelling aan de zon is ook belangrijk. Zoals je misschien hierboven hebt opgemerkt, is het aantal verse voedingsmiddelen met een hoog vitamine D-gehalte vrij beperkt en niet bepaald veganistisch vriendelijk.
De meeste mensen halen het grootste deel van de vitamine D in hun lichaam uit zonlicht. Dit is lastiger in de winter, maar niet onmogelijk: let op wolkbreuken en ga naar buiten als de zon tevoorschijn komt.
Hoe snel werkt vitamine D?
Over het algemeen duurt het een paar weken na inname van dagelijkse vitamine D-supplementen voordat de vitamine D-spiegels in het lichaam stijgen. Verwacht wordt dat elke 1000 IE vitamine D3 die dagelijks wordt ingenomen de bloedspiegels van 25(OH)D na een paar weken met 10 ng/ml zal doen stijgen.
Het kan echter maanden duren voordat de symptomen van een ernstig vitamine D-tekort, zoals rachitis bij kinderen, verdwijnen. Het hangt dus allemaal van hoe laag de vitamine D-spiegels in eerste instantie waren en een aantal individuele factoren.
Obesitas, vervuilde omgevingen en malabsorptiesyndromen (zoals de ziekte van Crohn) zijn slechts enkele factoren die de tijd kunnen verlengen die nodig is voordat vitamine D-supplementen de vitamine D-spiegels verhogen.
Onderzoek heeft aangetoond dat vitamine D-insufficiëntie oplost met 12 weken wekelijkse hoge doses vitamine D.
Hoe kan ik mijn vitamine D niveau testen?
Als het gaat om het optimaliseren van je vitamine D-spiegels, kun je zelfs een vitamine D test kopen om je niveau thuis te testen. Je bloedmonster wordt dan professioneel geanalyseerd in een laboratorium en met de resultaten kun je snel je voeding bijstellen.
Conclusie
Vitamine D speelt een hele belangrijke rol voor iemands mentale en fysieke welzijn. Onderzoek heeft uitgewezen dat vitamine D helpt bij het tegengaan van gevoelens van neerslachtigheid en onrust.
De herstelsnelheid is afhankelijk van de ernst van het vitamine D tekort. Mensen met een aanzienlijk tekort aan vitamine D kunnen binnen enkele dagen verbetering ervaren, terwijl het herstel voor degenen met een lichter tekort tot twee weken kan duren.
Verder lezen over: Vitamine D bijwerkingen
Herstelzorg
Over dit artikel
Vitamine D speelt een cruciale rol in onze biochemie en fysiologie. Het bevordert celdeling en ondersteunt de gezondheid van pasgeborenen en zuigelingen. Veel therapeuten merken op dat een adequate hoeveelheid vitamine D complementair kan zijn bij aandoeningen zoals premenstrueel syndroom (PMS), stress, burn-out en zelfs colitis ulcerosa. Hoe lang de herstelzorg duurt? Tot 12 weken of iets langer, maar het is zeker geen jarenlange strijd met vitaminen.
Effect op het brein, duizeligheid en bewustzijn
Sommige studies suggereren een verband tussen vitamine D en het brein, waardoor duizeligheid en het bewustzijn kunnen worden beïnvloed. Bovendien kan het de levensverwachting verhogen en osteoporose voorkomen. De Gezondheidsraad adviseert suppleren, vooral in de winter, waarbij de juiste microgram essentieel is voor optimale gezondheid. Overleg met een arts of zorgverzekering voor advies over suppletie met vitamine D.
Bronnen
- https://www.knmp.nl/actueel/nieuws/nivel-onderzoekt-gebruik-van-vitamine-d
- https://www.nrc.nl/nieuws/2019/01/26/ook-18e-eeuwse-nederlander-had-vitamine-d-tekort-a3651774
- https://www.nporadio1.nl/nieuws/wetenschap-techniek/331e6fb6-76ad-42f1-833d-5113c2144140/waarom-de-engelse-ziekte-ook-typisch-nederlands-was
- https://www.longfonds.nl/nieuws/minder-longaanvallen-door-vitamine-d
Je las een bericht in de categorie:
- Hoe lang duurt herstel vitamine D tekort