Ineens veel puistjes op je gezicht: wat nu?

Puistjes zijn misschien niet zo erg, maar toch kunnen ze een flinke deuk bezorgen in je zelfvertrouwen. Ze lijken uit het niets te komen en op te duiken wanneer je er echt op je best uit wilt zien, zoals voor een presentatie op werk, date of verjaardag. 

Bovendien zorgen pogingen om ze te camoufleren of weg te halen er alleen maar voor dat ze nog meer opvallen. Enorm frustrerend!

Maar er zijn manieren om puistjes te voorkomen zonder medicijnen op recept. Houd er wel rekening mee dat één product alleen je acne waarschijnlijk niet zal behandelen, maar dat een combinatie van behandelingen en leefgewoonten je kan helpen om een mooiere huid te krijgen.

Wat is een “breakout”?

Breakout is vrij vertaald “uitbreken” en betekent dat (een bepaalde plek op) je huid ineens puistjes heeft. Puistjes ontstaan meestal daar waar onze huid de meeste vetklieren heeft. Dat betekent in het gezicht, op de borst en zelfs op de bovenrug en schouders.

Tijdens een breakout of acne flare vult het haarzakje zich met dode huidcellen, talg (olie) en soms bacteriën. Dit leidt tot zwelling, roodheid en ontsteking. Uiteindelijk raken de poriën verstopt en duwen ze hun inhoud naar het huidoppervlak.

Lees ook: beste middel tegen acne

Wat is een mee-eter?

Als alleen de porie verstopt is en er geen ontsteking is, wordt dit een comedoon of mee-eter genoemd. Maar als de mee-eter gesloten is, wordt het een whitehead genoemd (de puist of het puistje ziet er witachtig of gelig uit). 

Als het geen puistje is, heeft een mee-eter meestal een zwarte kleur. Deze kleur komt van de bacteriën en olie in de porie, die zwart wordt als ze aan de lucht worden blootgesteld.

Leestip: Wat te doen tegen hormonale acne?

Wat is het verschil tussen een puistje en mee-eter?

Puistjes zijn anders dan mee-eters. Puistjes ontstaan wanneer een verstopt haarzakje bacteriën bevat, wat leidt tot ontstekingen en rode puistjes.

Als huidcellen, olie en bacteriën diep in de porie worden opgesloten, kan dit leiden tot pijnlijke cysteuze acne onder het huidoppervlak.

Lees ook: Wat is microneedling? Nadelen én voordelen uitgelegd

Waarom krijg ik ineens veel puisten?

Er zijn veel oorzaken die ervoor zorgen dat we (ineens) puistjes krijgen. Maar het goede nieuws is dat er een paar manieren zijn om ze te voorkomen. Als je last hebt van acne, kijk dan eens of de volgende oorzaken kunnen bijdragen aan je huidproblemen.

1. Stress

Stress op zich veroorzaakt geen puistjes. Maar stress is wel gekoppeld aan een toename van de ernst van acne.

Als we gestrest zijn, maakt ons lichaam corticotropine-releasing hormoon (CRH) vrij. CRH stimuleert het vrijkomen van ontstekingsbevorderende cytokinen en bevordert de productie van olie. Overtollige olie kan poriën verstoppen en in combinatie met ontstekingen leiden tot puistjes.

Hoewel dit voor iedereen anders kan zijn, merken veel mensen verschil op in een stressvolle periode.

Leestip: Wat zijn zeer ernstige burn-out symptomen?

2. Huidverzorgingsproducten

De lotions en crèmes die je gebruikt kunnen ook de boosdoener zijn van de (plotselinge) puistjes. Make-up op oliebasis, sommige siliconen en sommige vloeibare foundations kunnen ook de poriën verstoppen.. Daarom wordt vaak aangeraden om niet-comedogene producten te gebruiken, dus die de poriën niet verstoppen.

3. Acnebehandelingen

Soms kan te veel van het goede een slechte zaak zijn. Benzoylperoxide kan bijvoorbeeld helpen bij het voorkomen van puistjes, maar te veel is nooit goed. Overdrijven met acne bestrijdende producten kan leiden tot huidirritatie, ontstekingen en een droge huid. Denk aan te agressieve producten of te regelmatig exfoliëren of scrubben. 

Bekijk ook: gezichtsverzorging producten

Ook bij een droge huid kan acne optreden. Een te droge huid zal reageren op agressieve producten door meer olie te produceren – en die olie kan de poriën verstoppen.

Puistjes en acne kunnen verschillende oorzaken hebben, zoals de huidproducten die je gebruikt maar ook keuzes in de levensstijl spelen een rol.

4. Dieet

Er is meer onderzoek nodig om precies vast te stellen welke voedingsmiddelen beter en slechter zijn voor de huid. Voedingsmiddelen met een hoog glycemisch gehalte kunnen acne eventueel verergeren. Deze voedingsmiddelen zijn vaak sterk bewerkt en zorgen ervoor dat de bloedsuikerspiegel snel stijgt.

Ook lactose lijkt bij veel mensen een trigger te zijn van acne. Je kunt eens proberen lactose en suikers zoveel mogelijk te schrappen uit je dieet. Wie weet helpt het!

Lees ook: Vezelrijk eten: waar zitten veel vezels in?

5. Uitdroging

Ons lichaam heeft water nodig om zijn fysiologisch evenwicht te bewaren. Water wordt ook verondersteld acne te helpen verminderen door de huid gehydrateerd te houden.

Als onze huid uitgedroogd is, kan de productie van olie toenemen – en te veel olie kan een acne-uitbraak veroorzaken.

In combinatie met een huidverzorgingsregime dat het aanbrengen van vochtinbrengende crème omvat, kan meer water drinken volgens sommige onderzoeken helpen om een zachte huid te ondersteunen.

Leestip: Rode vlekken op de huid

6. Roken

Sigarettenrook is schadelijk voor de longen en de huid, plus verschillende onderzoeken suggereren dat roken bijdraagt aan acne. Hier is echter nog geen hard bewijs van. 

7. Contact met de huid

Je gezicht aanraken of een telefoon tegen je huid drukken kan bacteriën overbrengen naar de huid, waardoor de kans op puistjes toeneemt.

Als je je kussensloop niet minstens elke week wast, kunnen bacteriën, make-up, vuil en haarverzorgingsproducten ook op je gezicht terechtkomen. Dit kan de poriën verstoppen en leiden tot acne-opflakkeringen, voegt ze eraan toe.

Probeer dus je gezicht zo min mogelijk aan te raken, je handen regelmatig te wassen en het liefst je kussensloop om de twee dagen te vervangen. 

Lees ook: FODMAP dieet: lijst, recepten & schema

8. Onvoldoende slaap

Als we slapen, geneest ons lichaam. Energie wordt hersteld, cellen regenereren, de bloedtoevoer naar de spieren neemt toe, botten en weefsels groeien en herstellen en ons immuunsysteem wordt versterkt.

Aan de andere kant kan slaaptekort leiden tot stress, en stress verhoogt de productie van huidvetten. We kunnen ook eerder geneigd zijn om ongezond voedsel te eten dat acne kan veroorzaken of verergeren als we gestrest zijn.

9. Hormoonschommelingen

Vooral vrouwen merken een verschil wanneer ze bijvoorbeeld ongesteld moeten worden. Je hormonen schommelen gedurende je cyclus, waardoor puistjes op de loer kunnen liggen. De een krijgt vooral last van puistjes een week voor de menstruatie, terwijl de ander tijdens een onzuivere huid ervaart.

Leestip: Orthomoleculair therapeut: wat is dat?

Hoe kalmeer je een puistje?

Als je last hebt van een puistje, zijn hier een paar manieren om je huid te kalmeren:

• Knijp het puistje niet uit!
• Raak het puistje niet aan met je vingers
• Was eerst je handen en was daarna je gezicht
• Was je gezicht als je wakker wordt en voordat je naar bed gaat om overtollige oliën, vuil en make-up te verwijderen. 
• Gebruik de juiste producten voor jouw huidtype
• Smeer overigens geen tandpasta of andere producten die niet bedoeld zijn voor je huid op je puistje

Was je gezicht en lichaam ook na een training om zweet te verwijderen.

Zorg dat je gezond eet, genoeg slaapt en je stress reduceert. Kies daarnaast voor skincare die bij jouw huidtype past.

Lees ook: Waar zit collageen in voeding?

Eet minder bewerkte producten

Bewerkt voedsel zoals wit brood, gebakken voedsel en chips worden beschouwd als hoog glycemisch voedsel. Deze veroorzaken een piek in de bloedsuikerspiegel. Als dit gebeurt, verhoogt het lichaam de productie van insuline en, op zijn beurt, olie. Dit kan bij sommige zorgen voor uitbraken. 

Probeer je inname van bewerkte voedingsmiddelen met een hoog glycemisch gehalte te minimaliseren. Richt je in plaats daarvan op het eten van voedingsmiddelen met een laag glycemisch gehalte, die de bloedsuikerspiegel langzamer laten stijgen. Voedingsmiddelen met een lage glycemie zijn onder andere

• volle granen (volkoren brood en pasta, evenals zilvervliesrijst, quinoa, farro, staal gesneden haver)
• peulvruchten (linzen en alle soorten bonen)
• groenten
• fruit
• noten en zaden
• mager vlees en zeevruchten

Lees ook: Gezonde lunch meenemen naar werk? 5 tips!

Drink water

Uitdroging kan ervoor zorgen dat het lichaam overtollige olie produceert en dat leidt tot puistjes.

Drink elke dag minstens acht glazen water (2 liter) om gehydrateerd te blijven. Als je niet van gewoon water houdt, voeg dan een kneepje citroensap toe.

Vermijd het aanraken van je gezicht

Als je vaak je handen of telefoon op je gezicht legt, kunnen acneveroorzakende bacteriën op je huid terechtkomen. Gebruik in plaats daarvan oordopjes of zet de luidspreker aan als je belt.

Als je merkt dat je vaak je gezicht aanraakt, zorg er dan eerst voor dat je vaak je handen wast. Probeer daarna je handen uit de buurt van je gezicht te houden. Als je er moeite mee hebt, probeer dan deze tips:

Leestip: Collageen aanmaak stimuleren, hoe doe je dat?

Hoe stop je met je gezicht aanraken?

• Observeer wanneer je je gezicht aanraakt. Tik je bijvoorbeeld tegen je kin als je op je laptop werkt? Of wrijf je ‘s avonds op de bank in je ogen?
• Als je eenmaal weet wanneer en hoe je je gezicht aanraakt, zoek dan een alternatieve gewoonte die je in plaats daarvan kunt doen. Kun je met je vingers op je bureau trommelen of met een kussen spelen?
• Elke keer dat je in de verleiding komt om je gezicht aan te raken, doe je de alternatieve gewoonte. Dit heet gewoonte-omkeringstraining.
• Een andere truc is om je handen bezig te houden. Houd een stressbal, klein speeltje of een andere gadget bij de hand om mee te spelen. Of, als je kunt, ga op je handen zitten.
• Ga je zelf je puistjes uitknijpen? Probeer dan spiegels zo veel mogelijk te vermijden en met jezelf af te spreken niet te dichtbij te gaan staan.

Lees ook: Clownseczeem: oorzaak, behandeling & tips

Stress beheersen

Stress verhoogt ontstekingen in het lichaam en verhoogt ook de olieproductie. Deze twee dingen samen kunnen leiden tot acne of acne erger maken.

Overweeg het volgende te doen om stress te verlichten:

• sporten
• diepe ademhalingsoefeningen doen
• mediteren
• journaling
• tijd doorbrengen in de natuur

Lees ook: Collageen poeder of tabletten?

Slaap voldoende

Slechte of beperkte slaap kan stress verhogen. Slaap is ook het moment waarop je lichaam zichzelf herstelt en waarop allerlei cellen regenereren.

Streef naar 7 tot 9 uur slaap per nacht. Probeer ook elke dag op hetzelfde tijdstip wakker te worden en naar bed te gaan, zodat je lichaam in een ritme komt.

Raadpleeg je huisarts of dermatoloog

Krijg je de acne zelf niet meer onder controle? Dan kun je altijd bij je huisarts aankloppen, die je vervolgens kan doorverwijzen naar een dermatoloog. 

Lees ook: Collageen drinken gevaarlijk of geweldig?

Acnebehandelingen op recept zijn onder andere

• Topische retinoïden. Deze crèmes, gels en vloeistoffen zijn afgeleid van vitamine A en helpen verstopte poriën voorkomen.
• Orale anticonceptiemiddelen. De hormonen in combinatiepillen kunnen helpen om de hoeveelheid olie die de klieren produceren te verminderen.
• Anti-androgene middelen. Deze verminderen hormonen die de talgproductie verhogen.
• Orale antibiotica. Deze helpen overtollige huidbacteriën te verminderen.
• Orale isotretinoïne. Deze retinoïde helpt verstopte poriën te voorkomen en overtollige olieproductie te verminderen door de omvang van de oliebuisjes te verkleinen. Het bestrijdt ook acne-veroorzakende bacteriën en ontstekingen.

Elk van deze behandelingen kan bijwerkingen hebben. Bespreek met je dermatoloog welke opties voor jou het beste zijn.

Lees ook: Hoe snel werkt botox?

Hoe ontstaan puistjes?

Een puistje (of acne) ontstaat wanneer een haarzakje of porie verstopt raakt met dode huidcellen, talg/olie en mogelijk bacteriën. De inhoud van de porie baant zich later een weg naar het huidoppervlak, wat resulteert in een whitehead, een blackhead of een andere vorm van acne.

Krijg je jouw acne niet onder controle? Raadpleeg dan je arts voor een eventuele doorverwijzing of medicijnen.

Wat veroorzaakt acne?

Er zijn verschillende oorzaken voor puistjes. Stress, bepaalde huidverzorgings- of acnebehandelingen, uitdroging, voeding, slaapgebrek, contact met de huid en roken zijn allemaal veelvoorkomende oorzaken.

Lees ook: Rimpels voorhoofd verwijderen zonder Botox, kan dat?

Samenvatting

Puistjes lijken misschien een vaststaand feit, maar er zijn een paar remedies die je kunt proberen om ze te voorkomen en te behandelen.

Maak een balans op van je huidverzorgingsroutine en dagelijkse gewoonten. Misschien wil je overschakelen op niet-comedogene make-up en huidverzorgingsproducten en het gebruik van vrij verkrijgbare acnebehandelingen verminderen. Te veel behandelingen kunnen je huid echter uitdrogen – en een droge huid leidt tot overmatige olieproductie.

Houd rekening met je voeding, slaap en stressniveau. Meer volwaardige en minder bewerkte voedingsmiddelen eten, elke nacht 7 tot 9 uur slapen en manieren vinden om met stress om te gaan kunnen allemaal helpen om het aantal puistjes te verminderen.

Je hoeft niet alles in één keer te veranderen – een paar kleine veranderingen kunnen leiden tot je beste, helderste huid.

Verder lezen: Wat doet collageen?